Бөртпе сүзегі мен Брилл ауруының белгілері, анықтау және емдеу жолдары туралы нұсқау (Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2004 ж. 11 наурыздағы № 236 бұйрығымен бекітілген)

 Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау министрiнің

 2004 ж. 11 наурыздағы № 236

бұйрығымен

бекітілген

Бөртпе сүзегi мен Брилл ауруының белгiлерi, анықтау және емдеу жолдары туралы нұсқау

1. Жалпы ереже

1. Бөртпе сүзегi - ол адам денесiн  уыттандырып, терiде дөңгелек - нүктелi қанталау түрiнде бөртпе түзеп және әртүрлi жерлерде орналасып, ұсақ қан тамырларында қан ұюы орын алып, жүйке және жүрек, қан тамырлары жүйелерiнiң жұмысының бұзылуын тудырып, тез қызба беретiн рекетсиозды ауру. Бөртпе сүзегiнiң 2 түрi болады: эпидемиялық түрi және қайталанатын (Брилл  ауруы) түрi.

2. Патогенезi

2. Провачек риккетсиясы қанға түскенен кейiн, қан тамырларының эндотелия клеткаларына енiп, көбейедi және олар жойылған кезде адам ағзасына уыт бөлiнедi. Риккетсияның эндотелий клеткаларының iшiнде паразиттелу нәтижесiнде олар iсiнiп, iшкi қабаты түлеп жарылады. Жарылған клеткалардан шыққан риккетсиялар қайта қанға түседi, оның бір бөлiгi жойылып, қалған бөлiгi тамырлар эндотелиясының жаңа клеткаларына енедi.

3. Риккетсиялар инкубациялық кезеңнiң соңғы күндерiнде, және қызбаның барлық кезеңiнде және апирексияның алғашқы 3-6 күн iшiнде тiндер мен ағзаларда байқалады. Кейбір аурулар көп жыл бойы науқастан оңалуыннан қарамай, риккетсияны қайтадан жұқтырмай-ақ иммунитеттiң төмендету фонында бөртпе сүзегi мен қайта ауруы мүмкiн - бұл Брилл ауруы деп аталынады.  

4. Риккетсиялық уыт тамырларға ерекше әсер етiп, орталық жүйке жүйесiнiң және қан айналымының бұзылуына әкеп соқтырады. Бөртпе сүзегiндегi тамырлардың зақымдануының қарапайым түрi, сүйел тәрiздi болып кездесетiн эндоваскулит. Бөртпе сүзегiнiң патогенезiнде аллергиялық компонент үлкен рөл атқарады.

3. Клиниикасы

5. Аурудың инкубациялық кезеңi алты-жиырма бес күн аралығында (орта есеппен он екi-он төрт күн). Ауру барысында үш кезеңдi бөлiп көрсетуге болады: