| ||||||||||||||||||||
|
|
|
Қазақстан Республикасының Yкіметі мен Түрiк Республикасының Yкіметі арасындағы әскери ғылым,
ҚР Үкіметінің 1999 жылғы 27 қаңтардағы № 65 Қаулысымен бекітілді
Бұдан әрi Тараптар деп аталатын Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрiк Республикасының Үкіметі, БҰҰ Жарғысында қарастырылған мақсаттар мен принциптерге өздерiнiң адалдығын қуаттай отырып, 1994 жылғы Вена Құжатын қоса есептегенде, Жаңа Еуропа үшiн Париж Хартиясының принциптерi мен мақсаттары, Еуропадағы қауiпсiздiк пен ынтымақтастық туралы Париж Конференциясының нәтижелерi, сондай-ақ 22 Ұлт Декларациялары мен Еуропадағы жәй қару-жарақ туралы Келісім Еуропа тарихында шешушi кезең болып табылатынын атай отырып; екi ел арасындағы достық және ынтымақтастық қатынастарын ары қарай дамытуға, сондай-ақ әскери салада ынтымақтастықты кеңейтуге ұмтыла отырып, төмендегiлер жайында келiстi:
Осы Келісімнiң мақсаты Тараптар арасындағы әскери білім беру, техника, ғылым және қорғаныс өнеркәсiбi саласындағы ынтымақтастықты орнату және жүзеге асыру болып табылады.
Осы Келісім әскери білім беру саласында жүзеге асырылатын өзара қызмет және қорғаныс өнеркәсiбi саласындағы ынтымақтастық принциптерiн қамтиды.
1. «Жiберушi мемлекет» әскери персоналды жiберушi мемлекеттi бiлдiредi. 2. «Қабылдаушы мемлекет» Келісім практикасына сәйкес өз аумағына әскери персоналды қабылдаушы мемлекеттi бiлдiредi. 3. «Қонақ персонал» жiберушi мемлекеттiң және қабылдаушы мемлекеттiң аумағына білім алу және дайындық, сынақтан өту және бақылау үшiн келген әскери персоналды бiлдiредi. 4. «Қарауындағы жан» терминi қонақ персонал өз елiнiң заңдылығына сай қамқорлық көрсетуге мiндеттi әскери адам жанұясының мүшелерiн бiлдiредi. 5. «Әскери дайындық саласындағы ынтымақтастық» терминi Тараптар арасында тәжiрибе мен ақпараттар және әскери дайындық саласындағы қызметке байланысты персоналмен алмасуды бiлдiредi. 6. «Қорғаныс өнеркәсiбi саласындағы ынтымақтастық» терминi Тараптар арасында тәжiрибе, ақпараттар және персоналмен алмасу олардың қорғаныс өнеркәсiбiне қатысты ғылым мен техника саласындағы қызметтi бiрiгiп атқарушы персоналмен алмасуды бiлдiредi.
4-бап
Тараптар келесi салаларда ынтымақтастықты жүзеге асырады: а. Жеке құрам мен әр түрлi категориядағы курсанттардың кәсiби даярлығын жетiлдiрудi әскери оқу орындары мен әртүрлi әскер тектерi өзара негiзде жүзеге асырады. b. Әскери оқу орындары мен әскери бөлiмдер әскери қызметшiлерiнiң сапар алмасуы. с. Өзара келісіммен Тараптар армиясының әскери жаттығуларында әскери бақылаушылардың қатысуы. (Егерде бұл жаттығулар сенiмдiлiк шаралары мен қауiпсiздiктi қамтамасыз етуде 1992 жылы қабылданған Вена Құжатында көрсетiлген мiндеттi нотификациялауды және бақылаушылар шақыруды талап етпесе.) d. Әскери даярлық пен жаттығуларға қатысу әскери оқу бағдарламасы мен қабылдаушы Тарап құпияда сақтауды жөн көрген мәлiметтер енгізiлмеген жаттығулармен шектеледi. e. Өзара келісім негiзiнде әскери әртiстер немесе спорт командалары сапарларымен алмасу. f. Әскери кино-және фотостудиялардың ынтымақтастығы. 2. Әскери техника және ғылым саласында: а. Тараптар ақпараттармен алмасу және консультациялар жөніндегі келесi бағыттар бойынша бiрлескен механизм құрады: (1) зерттеулер/дамыту және ғылым жөніндегі ынтымақтастық, (2) әскери технология саласындағы ынтымақтастық, (3) әскери медицина саласындағы ынтымақтастық. Бұл бағыттағы ынтымақтастық Тараптар арасындағы жасалатын қосымша келісімдер мен шарттар шеңберiнде жүзеге асырылады. b. Тараптар, егерде олар бұдан бұрын үшiншi елдермен жасалған екi немесе көпжақты Келісімдерге қарама-қайшы келмесе, үшiншi елдерден алынған техникалық ақпараттар және тәжiрибемен алмаса алады. а. Тараптар консультациялар механизмi анықталғаннан кейiн, Тараптардың тыл жүйелерiнiң ортақ аспектiлерiн айқындайды және молайтады және түпкi мақсат ретiнде дамытылуға тиiс жобаларды жүзеге асыру шеңберiнде, екi Тарап Қарулы Күштерiнiң ортақ немесе ұқсас жүйелерiн пайдалану мүмкiндiктерiн зерттеп үйренедi. b. Тараптар артық әскери жабдықты бiр Тараптан екiншiсiне берiп тұруды жүзеге асырады, сондай-ақ оған техникалық жағынан қызмет көрсетудi/жөндеудi қамтамасыз етедi. с. Тараптар тыл штабы сарапшыларын және басқа да тыл әскери мамандарын дайындау жоспарын бiрлесiп жасайды. Техникалық қызмет көрсетуге керек жабдықтарды жеткiзу және тыл жүйелерiн қолдауды қамтамасыз етуші мамандарды дайындау және қамтамасыз ету Тараптардың «әскери жабдықты пайдалану» тақырыбында үшiншi елдермен жасаған iс жүзіндегі келісімдерi, құжаттары мен нұсқаулары шеңберiнде жүзеге асырылады. e. Тыл жағынан ынтымақтастық шеңберiнде жоспарланған барлық қызметтiң түрлерi Тараптардың үшiншi елдермен осы салада жасаған келісімдерiн бұзбауы негiзiнде жүзеге асырылады. 4. Қорғаныс өнеркәсiбi саласында: а. Тараптар бiрiккен консультациялар және ақпараттар мен алмасу механизмi белгiленгеннен кейiн, дайындалатын жоспар мен бағдарламаларға сәйкес, қорғаныс өнеркәсiбi инфраструктуралық ұйымы және қорғаныс өнеркәсiбi ынтымақтастығы шеңберiнде өз қызметiн жүзеге асырады. b. Тараптар өзара негiзде мемлекеттік пен жеке секторлар және ресми делегациялар ұйымдастыратын қорғаныс өнеркәсiбi көрмелерi жұмысына қатысуға келiседi және өз қорғаныс өнеркәсiбi корпорацияларының қатысуын қолдайды. с. Тараптар екi мемлекет Қарулы Күштерi ұйымдастыратын қорғаныс өнеркәсiбi көрмелерi жұмысына қатысуға келiседi. d. Тыл және қорғаныс өнеркәсiбіндегі ынтымақтастық мәселелерi бойынша Тараптар арасында қол қойылатын қосымша Келісім бұл ынтымақтастықтың саласын нақтырақ талдап көрсетедi.
5-бап
1. Әскери персонал қабылдаушы Мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету ережелерiн және осы елдiң Қарулы Күштерiне қатысты алған құпия жүйеленген ақпаратты пайдалану ережелерiн орындауға мiндеттi. 2. Тараптар тiкелей пайдаланатын барлық жүйеленген әскери ақпарат, сондай-ақ кез-келген Тараптан алынған құпия ақпарат төмендегi принциптерге сәйкес сақталуы қажет: а. Ақпаратты алушы Үкiмет үшiншi елдiң Үкіметіне немесе қандай да бiр ұйымына ақпаратты берушi Мемлекеттiң рұқсатынсыз ақпаратты беруге хұқы жоқ. b. Ақпаратты алушы Үкімет ақпаратты берушi Үкімет жеткiзген ақпараттың құпиялылық дәрежесiне пара-пар ақпаратты беруге мiндеттенедi, сөйтiп, құпия ақпаратты сақтаудың қажеттi шаралары қабылданады. с. Ақпарат өзi берiлген немесе алынған мақсаттардан басқа мақсаттарға пайдаланылмайды. d. Патентке деген құқық, көшiрме жасау немесе кәсiби құпиялар мүлтiксiз сақталуы керек. 3.Үкіметаралық байланыс каналдары арқылы қамтамасыз етiлетiн ақпараттарға рұқсат бұл ақпараттарды тек қызмет бабында пайдаланатын лауазымды адамдарға ғана берiледi. 4. Тараптар әр Тараптың қауiпсiздiк ережелерiн құрметтейдi.
6-бап
1. Осы Келісімнiң мақсаттарын жүзеге асыру үшiн Тараптар Бiрлескен Қазақ-Түрiк Комиссиясын (бұдан былай Комиссия деп аталатын) құрады. 2. Техникалық комитеттер жалпы келiсумен осы Келісімге сәйкес білім беру, техника және ғылым саласында қосымша келісімдер, хаттама-ниеттер мен техникалық шарттарды орындау, бақылау және жасау мақсатында Комиссия арқылы ұйымдастырыла алады. 3. Комиссиялар мен Техникалық Комитеттерге екi Тараптың осы салаларға сәйкес қызмет атқаратын генералдары/адмиралдары/офицерлерi немесе басқа да лауазымды адамдары басшылық жасайды. Тараптар қажет болған жағдайда, Комиссия және Техникалық Комитеттер жұмыстары үшiн кез келген өкiлдердi (сарапшыларды) шақыра алады. 4. Комиссия/Техникалық Комитет әдетте, жылына бiр рет кезекпен Қазақстанда және Түркияда жиналады. Комиссия/Техникалық Комитет сессиясында сессияны өткiзушi ел делегациясының басшысы төрағалық етедi. 5. Комиссия мәжілісiнiң күн тәртібіне енгiзiлуге тиiстi мәселелер Комиссия мәжілісiнiң басталуынан 3 ай бұрын Тараптардың өзара келiсуiмен бекітіледi. 6. Делегация басшылары комиссия мәжілісiнiң күн тәртiбіндегі материалдар мен бағдарлама туралы бiр-бiрiне мәжілістiң басталуынан 30 күн бұрын жазбаша түрде хабарлайды. 7. Егер Комиссия құрамына әскери атташелер тағайындалса, олар осы Келісімдi қамтамасыз етуге байланысты қызметтi дайындауға және жүзеге асыруға тартылады. 8. Қабылдаушы Тарап халықаралық көлiктерде жүру шығыны мен тәулiктiк ақыны төлеуден басқа жағдайда, Комиссияның және Техникалық Комитеттердiң әр сессиясын ұйымдастыру мен өткiзуге байланысты шығынды өтеуге жауапты болады.
Бүлiншiлiкке/шығынға жауапкершiлiк және өтемақы: Әр Тарап өзiнiң әскери немесе азаматтық персоналының iс-әрекетi немесе қателiктерi салдарынан екiншi Тарапқа, қаза болған немесе жарақаттанған жағдайда, жабдығына (қару-жарақ/оқ дәрi, материалдық заттар, жанар-жағар май материалдары) келтiрiлген зиянды өтеуге мiндеттенедi.
8-бап
1. Осы Келісімдi талқылау және қолдану барысында келiспеушiлiк туса, Тараптар оны Комиссиялар арасында келiссөздер жүргiзу арқылы шешуге тиiс. 2. Егер даулы мәселе жоғарыда баяндалған параграфқа сәйкес 90 күн iшiнде шешiлмесе, оны Тараптар қарауға тиiс. Егер бұл нәтиже, бермесе, әр Тарап бұл туралы 30 күн бұрын жазбаша түрде мәлiмдей отырып, осы Келісімдi тоқтата алады.
9-бап
Келісімдерге сәйкес мiндеттерi Осы Келісім Тараптардың басқа да халықаралық келісімдерiне сәйкес басқа мемлекеттердiң қауіпсіздік мүдделерi мен аумақтық тұтастығына тiкелей қарама-қайшы келмейтiн мiндеттемелерiне әсер етпейдi.
10-бап
Әр Тараптың осы Келісімге жазбаша түрде өзгертулер немесе түзетулер ұсынуға құқығы бар. Бұл жағдайда Тараптар осы өзгертулер мен түзетулердi қарау жөнiнде 30 күн ішінде консультацияларды бастауға мiндеттенедi. Егерде консультациялар 90 күн iшiнде шешiмге келтiрмесе, Тараптардың әрқайсысы 30 күн бұрын жазбаша мәлiмдей отырып, осы Келісімдi тоқтата алады.
Келісімнiң қолданылу кезеңi мен тоқтатылуы
1. Осы Келісім 5 жыл мерзімге жасалады. Егер Тараптардың бiрi екiншi Тарапқа Келісімдi тоқтату туралы шешiмiн Келісімнiң қолданыс мерзiмi бiткенге дейiн 90 күн iшiнде жазбаша түрде мәлімдемесе, ол өз күшiнде қалады. 2. Егер Тараптардың бiрi осы Келісімнiң шарттарын орындай алмаса, немесе екiншi Тарап оны орындамай отыр деп есептеген жағдайда, Тараптар 30 күн iшiнде бұл мәселенi Комиссия шеңберiнде шешу үшiн, консультацияларды бастайды. Егер 45 күн iшiнде шешiм табылмаса, Тараптар 30 күн бұрын жазбаша түрде хабарлай отырып, осы Келісімдi тоқтата алады.
Осы Келісім Тараптардың ұлттық заңдарында көзделген барлық рәсiмдердi орындағаннан кейiн, бiр-бiрiн жазбаша ескертуден соң күшіне енеді.
1994 жылы 8 тамызда Алматы қаласында қазақ, түрік, орыс және ағылшын тілдерінде жасалды, сондай-ақ барлық текстің күші бірдей. Осы Келісімнің ережелерін талқылауда келіспеушілік туған жағдайда, Тараптар ағылшын тіліндегі тексті басшылыққа алады.
Доступ к документам и консультации
от ведущих специалистов |