Круглый стол на тему «Конституционная экономика как условие обеспечения социально-экономических прав граждан»

30.06.2025

Круглый стол на тему «Конституционная экономика как условие обеспечения социально-экономических прав граждан»

30 июня, в Международный день парламентаризма, в Институте парламентаризма при УДП РК состоялся круглый стол на тему «Конституционная экономика как условие обеспечения социально-экономических прав граждан», приуроченный к 30-летию Конституции Республики Казахстан.

Участники обсудили, как принципы конституционной экономики способствуют реализации прав граждан на труд, образование, социальную защиту и предпринимательство. Особое внимание было уделено роли государственных институтов, взаимосвязи экономической политики и конституционных гарантий, а также совершенствованию законодательства.

С приветственным словом выступила директор Института парламентаризма Наталья Пан. Она подчеркнула, что конституционная экономика — это не отвлеченное понятие, а реальный механизм, где право становится действием, а справедливость — результатом. По её словам, Конституция за 30 лет превратилась из основополагающего текста в живую систему норм и смыслов, ежедневно влияющих на правовую и экономическую практику.

С докладами выступили исполнительный директор Института парламентаризма Даурен Адильбеков, директор Центра конституционной экономики Университета Нархоз Виктор Малиновский, директор Института законодательства и правовой информации Министерства юстиции РК Индира Аубакирова, профессор Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева Ермек Абдрасулов, главный научный сотрудник Казахстанского института стратегических исследований при Президенте РК Марат Жумагулов, аналитик Конституционного Суда РК Кайрат Исмагулов, главный инспектор Национального центра по правам человека Малик Каражанов.

По итогам обсуждения прозвучали предложения по усилению правоприменительной практики, укреплению роли Конституционного Суда и институциональному развитию в контексте социальной справедливости, а также по выработке эффективных решений в сфере реализации социально-экономических прав граждан.

 «Конституциялық экономика азаматтардың әлеуметтік-экономикалық құқықтарын қамтамасыз ету шарты ретінде»

30 маусым - Халықаралық парламентаризм күні ҚР Президенті Іс басқармасының Парламентаризм институтында Қазақстан Республикасы Конституциясының 30 жылдығына орай «Конституциялық экономика азаматтардың әлеуметтік-экономикалық құқықтарын қамтамасыз ету шарты ретінде» тақырыбында дөңгелек үстел өтті.

Қатысушылар конституциялық экономиканың қағидаттары азаматтардың еңбек ету, білім алу, әлеуметтік қорғау және кәсіпкерлік құқықтарын іске асыруға ықпал ететінін талқылады. Мемлекеттік институттардың рөліне, экономикалық саясат пен конституциялық кепілдіктердің өзара байланысына, сондай-ақ заңнаманы жетілдіруге ерекше назар аударылды.

Парламентаризм институтының директоры Наталья Пан құттықтау сөзін сөйледі. Ол өз сөзінде конституциялық экономика - бұл нақтыланбаған ұғым емес, шынайы тетік, мұнда құқық әрекет, ал әділдік - нәтиже болатынын атап өтті. Оның сөзінше, Конституция 30 жылда негіз қалаушы мәтінен құқықтық және экономикалық тәжірибеге күнделікті ықпал ететін нормалар мен мағыналар жүйесіне айналды.

Баяндамалармен Парламентаризм институтының атқарушы директоры Дәурен Әділбеков, Нархоз университетінің Конституциялық экономика орталығының директоры Виктор Малиновский, ҚР Әділет министрлігі Заңнама және құқықтық ақпарат институтының директоры Индира Әубәкірова, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің профессоры Ермек Әбдрасулов, ҚР Президенті жанындағы Қазақстанның стратегиялық зерттеулер институтының бас ғылыми қызметкері Марат Жұмағұлов, ҚР Конституциялық Сотының талдаушысы Қайрат Исмағұлов, Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың бас инспекторы Мәлік Қаражанов сөйледі.

Талқылау қорытындылары бойынша құқық қолдану тәжірибесін күшейту, Конституциялық Соттың рөлін нығайту және әлеуметтік әділеттілік аясында институционалдық дамуды, сондай-ақ азаматтардың әлеуметтік-экономикалық құқықтарын іске асыру саласында тиімді шешімдерді әзірлеу жөнінде ұсыныстар айтылды.