|
Қазақстан Республикасының
Осы редакция 2021 жылғы 13 мамырда енгізілген өзгерістеріне дейін қолданылды
ҚР 2016 жылғы 30 маусымдағы № 5-VI Заңымен қолданысқа енгізілуі 2021 ж. 31 желтоқсанға дейін тоқтатылды
Осы Заңды іске асыру мақсатында қабылдануы қажет нормативтік құқықтық актілердің тізбесін қараңыз
1-бап. 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., № 13, 99-құжат; 2005 ж., № 9, 26-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; № 3, 22-құжат; № 11, 55-құжат; № 12, 79, 83-құжаттар; № 16, 97-құжат; 2007 ж., № 1, 4-құжат; № 2, 18-құжат; № 14, 105-құжат; № 15, 106, 109-құжаттар; № 16, 129-құжат; № 17, 139-құжат; № 18, 143-құжат; № 20, 152-құжат; № 24, 180-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 15-16, 64-құжат; № 21, 95-құжат; № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 2-3, 18-құжат; № 13-14, 62-құжат; № 15-16, 76-құжат; № 17, 79-құжат; № 18, 84, 86-құжаттар; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 24, 146-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 5, 43-құжат; № 6, 49, 50-құжаттар; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; № 13, 114-құжат; № 15, 120-құжат; 2012 ж., № 1, 5-құжат; № 2, 9, 11-құжаттар; № 3, 27-құжат; № 4, 32-құжат; № 5, 35-құжат; № 8, 64-құжат; № 11, 80-құжат; № 14, 95-құжат; № 15, 97-құжат; № 21-22, 124-құжат; 2013 ж., № 1, 3-құжат; № 9, 51-құжат; № 14, 72, 75-құжаттар; № 15, 77, 79, 81-құжаттар; 2014 ж., № 2, 10-құжат; № 8, 44-құжат; № 11, 63, 64-құжаттар; № 12, 82-құжат; № 14, 84-құжат; № 19-І, 19-ІІ, 96-құжат; № 21, 118, 122-құжаттар; № 23, 143-құжат; № 24, 145-құжат; 2015 ж., № 8, 42-құжат; № 11, 57-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін: 1) мазмұны мынадай мазмұндағы 48-1-баптың тақырыбымен толықтырылсын: «48-1-бап. Мемлекеттік меншіктегі ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелеріне құқықтарды сауда-саттықта (аукциондарда) сатып алу ерекшеліктері»; 2) 24-бапта: 1-тармақтың бірінші, үшінші бөліктері және 2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «1. Мемлекеттiк меншiктегi ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерi осы Кодексте белгiленген тәртiппен және шарттарда Қазақстан Республикасының азаматтарына және мемлекеттік емес заңды тұлғаларына жеке меншiк құқығымен берiледi.»; «Шетелдіктер, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдік заңды тұлғалар, сондай-ақ жарғылық капиталындағы шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетелдік заңды тұлғалардың үлесі елу пайыздан асатын заңды тұлғалар мен оралмандар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін жиырма бес жылға дейінгі мерзімге жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалану құқығымен ғана иелене алады. 2. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесiне жеке меншік құқығын беру осы Кодекстің 9 және 48-баптарында белгіленген ережелер ескеріле отырып, ақылы негiзде сауда-саттықта (аукциондарда) жүзеге асырылады.»; 3-тармақ алып тасталсын; 3) 33-бапта: 1-тармақтың алтыншы бөлігі 4) тармақшадағы «берілген кезде талап етілмейді.» деген сөздер «берілген кезде;» деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 5) тармақшамен толықтырылсын: «5) кейінгі жер пайдалануға (қосалқы жалға) беруді қоспағанда, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерде жер пайдалану құқығы иелiктен шығарылған және берілген кезде талап етілмейді.»; 2-тармақтың 7) тармақшасы алып тасталсын; 4) 35-баптың 2-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын: «Уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) құқығы қысқа мерзімді (бес жылға дейін) және ұзақ мерзімді (бес жылдан қырық тоғыз жылға дейін) болуы мүмкін.»; 5) 37-баптың 1, 3 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын: «1. Егер осы Кодексте өзгеше белгiленбесе, жер учаскесiне уақытша өтеулi (қысқа мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi) жер пайдалану (жалдау) құқығы азаматтарға, мемлекеттiк емес заңды тұлғаларға, сондай-ақ халықаралық ұйымдарға берілуі мүмкiн»; «3. Мемлекеттен уақытша өтеулi ұзақ мерзiмдi жер пайдалану (жалдау) құқығын сатып алған мемлекеттiк емес жер пайдаланушылар өздерiне тиесiлi уақытша жер пайдалану құқығын, егер осы Кодексте өзгеше белгiленбесе, жер учаскесі орналасқан жердегі облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың уәкілетті органын хабардар ету шартымен, жер учаскесi меншiк иесiнiң келiсiмiнсiз, ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесін кейінгі жер пайдалануға (қосалқы жалға) беруді қоспағанда, жер учаскесiн жалдау шартының мерзiмi шегiнде иелiктен шығаруға және беруге құқылы. Шаруа немесе фермер қожалығын және тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелері берілген Қазақстан Республикасының мемлекеттiк емес жер пайдаланушылары көрсетілген әрекеттерді жер пайдалану құқығын сатып алмай жүзеге асыра алады. Көрсетілген жағдайларда жалдау құқықтарын кепiлге берудi қоспағанда, жер учаскесiнiң жаңа жалға алушысы жалға берушiнiң алдында жер учаскесiн жалдау шарты бойынша жауапты болады.»; «5. Ауыл шаруашылығы мақсаты үшін уақытша өтеулі жер пайдалану (жалдау) құқығы: 1) шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін оралмандарға жиырма бес жылға дейінгі мерзімге; 2) тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдар мен шетелдік заңды тұлғаларға, сондай-ақ жарғылық капиталындағы шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетелдік заңды тұлғалардың үлесі елу пайыздан асатын заңды тұлғаларға жиырма бес жылға дейiнгі мерзімге беріледі.»; 6) 48-бапта: 1-тармақтың екінші бөлігі алып тасталсын; 6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын: «6. Осы Кодекстің 48-1-бабында белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, жер учаскесін немесе жер учаскесін жалдау құқығын сату жөніндегі сауда-саттықты (конкурстарды, аукциондарды) ұйымдастыру және өткізу, оның ішінде электрондық түрде ұйымдастыру және өткізу тәртібін орталық уәкілетті орган айқындайды.»; 7) мынадай мазмұндағы 48-1-баппен толықтырылсын: «48-1-бап. Мемлекеттiк меншiктегi ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелеріне құқықтарды сауда-саттықта (аукциондарда) сатып алу ерекшеліктері Мемлекеттік меншіктегі және жер пайдалануға берілмеген ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелеріне құқықтарды сатып алу мынадай кезектілікпен: 1) жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын арттыру шартымен сауда-саттықтың аукциондық нысаны арқылы; 2) жер учаскесін оның кадастрлық (бағалау) құнын арттыру шартымен кемінде екі аукцион өткізу қорытындылары бойынша сату мүмкін болмаған кезде жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнын төмендету шартымен сауда-саттықтың аукциондық нысаны арқылы ерекше тәртіппен жүзеге асырылады. Бұл ретте жер учаскесін оның кадастрлық (бағалау) құнының елу пайызы мөлшерінен төмен бағаға сатуға жол берілмейді.»; 8) 49-баптың 4-тармағының екінші бөлігі алып тасталсын; 9) 64-баптың 1-тармағының 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын: «7) жеке меншік құқығымен өздеріне тиесілі жер учаскесіне билік ету, сондай-ақ уақытша өтеулі ұзақ мерзімді жер пайдалану (жалдау) құқығын иеліктен шығару және беру құқығы бар.»; 10) 97-бапта: 3-тармақ мынадай мазмұндағы үшінші бөлікпен толықтырылсын: «Ауыл шаруашылығы өндірісін жүргізу үшін берілген жер учаскелерінде ауыл шаруашылығын жүргізуге байланысты объектілер салу кезінде және шаруашылық жүргізуші субъектінің ұйымдық-құқықтық нысанын өзгерту кезінде мұндай жер учаскесінің нысаналы мақсатын өзгерту талап етілмейді.»; 6-тармақтың 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын: «2) Қазақстан Республикасының азаматтарына және заңды тұлғаларына: шаруа немесе фермер қожалығын, тауарлы ауыл шаруашылығы өндiрiсiн жүргізу, орман өсiру, қосалқы ауыл шаруашылығын жүргiзу үшiн жеке меншiкке; ғылыми-зерттеу, тәжiрибе жүргiзу және оқыту мақсатында, бақша шаруашылығы, шалғайдағы мал шаруашылығы, мал жаю мен шөп шабу үшiн жер пайдалануға; 3) шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға, шетелдік заңды тұлғаларға, сондай-ақ жарғылық капиталындағы шетелдіктердің, азаматтығы жоқ адамдардың, шетелдік заңды тұлғалардың үлесі елу пайыздан асатын заңды тұлғаларға және оралмандарға жиырма бес жылға дейінгі мерзімге жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалануға беріледі.»; 11) 101-баптың 1-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын: «1. Жер учаскелерi шаруа немесе фермер қожалығын жүргiзу үшiн Қазақстан Республикасының азаматтарына - жеке меншiк құқығымен, оралмандарға - уақытша жер пайдалану құқығымен жиырма бес жылға дейінгі мерзімге, ал шалғайдағы мал шаруашылығын жүргiзу (маусымдық жайылым) үшiн Қазақстан Республикасының азаматтарына уақытша өтеусiз жер пайдалану құқығымен осы Кодекске сәйкес берiледi.»; 12) 171-бап мынадай мазмұндағы екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші, сегізінші және тоғызыншы бөліктермен толықтырылсын: «Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскесі осы Кодекстің 48-1-бабы қолданысқа енгізілгенге дейін шаруа немесе фермер қожалығын және тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргiзу үшiн уақытша жер пайдалану (жалдау) құқығымен берілген Қазақстан Республикасының азаматтары мен мемлекеттік емес заңды тұлғалары жер учаскесін не оның бір бөлігін уақытша жер пайдалану (жалдау) мерзімі аяқталғанға дейін жеке меншiкке оның кадастрлық (бағалау) құнының елу пайызы мөлшерінде айқындалатын жеңiлдiктi бағамен, төлеу мерзiмiн он жылға дейін ұзартып сатып алуға құқылы. Егер мұндай жер учаскесі олардың иелері шаруашылық серіктестіктердің жарғылық капиталына салым ретінде немесе өндірістік кооперативтерге жарна ретінде берген жер үлестері есебінен қалыптасқан жағдайда жер учаскесін сатып алу не сатып алу құқығынан бас тарту мәселесі шаруашылық серіктестіктерге қатысушылардың және өндірістік кооперативтер мүшелерінің жалпы жиналысында шешіледі. Қатысушылардың (мүшелердің) жалпы жиналысы уақытша жер пайдалану (жалдау) мерзімі аяқталғанға дейін кемінде бір жыл бұрын болуға тиіс және шаруашылық серіктестіктерге қатысушылардың және өндірістік кооперативтер мүшелерінің жалпы санының кемінде үштен екісі қатысқан кезде заңды болып саналады. Жер учаскесін жеке меншікке сатып алу бойынша келісімге қол жеткізілмеген жағдайда, шаруашылық серіктестіктерге қатысушылар және өндірістік кооперативтердің мүшелері қатысушылар (мүшелер) құрамынан шығуға құқылы. Бұл ретте шаруашылық серіктестік немесе өндірістік кооператив Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жер учаскесін бөліп шығаруға не оның құнын төлеуге міндетті. Үлес немесе пай есебіне нақтылы бөлiп шығарылатын жер учаскесінің орналасқан жері шаруашылық серіктестіктердің, өндірістік кооперативтердің құрылтай құжаттарында көзделген тәртіппен немесе тараптардың келісімімен айқындалады. Егер уақытша жер пайдаланушы жер учаскесін не оның бір бөлігін сатып алу құқығын жалдау мерзімі аяқталғанға дейін осы Кодексте көзделген тәртіппен іске асырмаса, оның жер учаскесіне не оның бір бөлігіне жер пайдалану құқығы тоқтатылады және жер учаскесі не оның бір бөлігі одан әрі сауда-саттықта (аукциондарда) сату үшін мемлекет меншігіне қайтарылады. Шаруа немесе фермер қожалығын және тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргiзу үшiн төлеу мерзімін ұзартып не жеңілдікті бағамен жер учаскесін бұрын сатып алған Қазақстан Республикасының азаматтары мен мемлекеттік емес заңды тұлғалары 2016 жылғы 1 шілдеге дейін жер учаскесінің кадастрлық (бағалау) құнының кемінде елу пайызын төлеген кезде ол үшін қосымша төлем алмастан, осындай жер учаскесінің меншік иелері болады. Осы баптың сегізінші бөлігінің ережелері жеңілдікті бағаны 2016 жылғы 1 шілдеге дейін толық төлеу шартымен шаруа немесе фермер қожалығын және тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісін жүргiзу үшiн жер учаскесін бұрын жеңілдікті бағамен төлеу мерзімін ұзартып сатып алған адамдарға да қолданылады.». 2-бап. Осы Заң 2016 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының Президенті
Н. НАЗАРБАЕВ
Астана, Ақорда, 2015 жылғы қарашаның 2-і. № 389-V
|