«Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша өгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2024 жылғы 22 қарашадағы № 138-VIII Заңы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

ЗАҢЫ

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне

тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша

өгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Осы Заңды іске асыру жөніндегі шаралар туралы ҚР Премьер-Министрінің 2024 жылғы 29 қарашадағы № 160-ө Өкімін қараңыз

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1-тармақ 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

1. 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (Ерекше бөлім):

1) 740-баптың 1-тармағы үшінші бөлігінің 2-3) тармақшасында:

«тұрғын үйге» деген сөздер «тұрғынжайға» деген сөзбен ауыстырылсын;

«тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттардағы» деген сөздер «, ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 741-баптың екінші бөлігінің 2-3) тармақшасында:

«тұрғын үйге» деген сөздер «тұрғынжайға» деген сөзбен ауыстырылсын;

«тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттардағы» деген сөздер «, ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын.

2. 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасының Жер кодексіне:

1) 9-баптың 5-тармағының төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

«Жер учаскесі меншік иесінің өтініші бойынша оған осы Кодекстің 49-бабында белгіленген тəртіппен жер учаскесінің өзгертілген нысаналы мақсаты үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген кадастрлық (бағалау) құнына тең болатын соманы бөліп төлеу ұсынылуы мүмкін.»;

2) 44-баптың 6-тармағы мынадай мазмұндағы алтыншы бөлікпен толықтырылсын:

«Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін олардың өтініштерін арнаулы есепке қоймай беруге тыйым салынады.»;

3) 49-2-баптың 1-тармағы «елді мекендердің дамуын қамтамасыз ету,» деген сөздерден кейін «жеке тұрғын үй салу,» деген сөздермен толықтырылсын.

3. 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне:

153-баптың 1-тармағының екінші бөлігіндегі «техникалық жағынан күрделі болып табылмайтын,» деген сөздер алып тасталсын.

4-тармақ 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

4. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне:

161-баптың жетінші бөлігінің екінші абзацында: «тұрғын үйге ақы төлеуге арналған» деген сөздер «тұрғынжайға ақы төлеуге арналған» деген сөздермен ауыстырылсын;

«тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттардағы» деген сөздер «ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын.

5-тармақ 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

5. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

156-баптың бірінші бөлігі 1) тармақшасының екінші абзацында:

«тұрғын үйге» деген сөздер «тұрғынжайға» деген сөзбен ауыстырылсын;

«тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттардағы» деген сөздер «, ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын.

6. «Жеке тұрғын үй құрылысы туралы» 1994 жылғы 3 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

4-бап мынадай мазмұндағы бесінші бөлікпен толықтырылсын:

«Қазақстан Республикасының азаматтарына жеке тұрғын үй құрылысы үшін жер учаскелерін олардың өтініштерін арнаулы есепке қоймай беруге тыйым салынады.».

7. «Қазақстан Республикасындағы банктер жəне банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

7-тармақтың 1) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

1) 3-баптың 7-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

«7. Қазақстан Республикасында ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкін қоспағанда, мемлекет қатысатын мамандандырылған салалық банктерді құруға жол берілмейді.

Ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкі - Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалатын ерекше құқықтық мəртебесі бар екінші деңгейдегі банк.»;

7-тармақтың 2) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

2) 36-баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде: «тұрғын үйге» деген сөздер «тұрғынжайға» деген сөзбен ауыстырылсын;

«тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттардағы» деген сөздер «, ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкіндегі банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 50-баптың 4-тармағы екінші бөлігінің 3), 3-1) жəне 3-2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

«3) банктердің жеке тұлғалардың банктік шоттарындағы ақша қалдықтары жəне олар бойынша есепке жазылған сыйақы туралы мəліметтерді шот иесінің жазбаша келісімі негізінде аудиторлық ұйымға ұсынуы;

3-1) өз депозиторларының жəне кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін жəне (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін қаржылық жағдайы орнықсыз банктер санатына жатқызылған жəне (немесе) төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызылған, депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктің, банкті басқару жөніндегі уақытша əкімшіліктің (банкті уақытша басқарушының) жəне уəкілетті органның осындай банктің активтері мен міндеттемелері туралы мəліметтерді қоса алғанда, оның қызметі туралы ақпаратты, мəліметтерді жəне құжаттарды депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымға Қазақстан Республикасының депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңнамасында көзделген функцияларды жүзеге асыру үшін ұсынуы;

3-2) депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесіне қатысушы банктің, уақытша əкімшіліктің (уақытша əкімшінің) немесе банктің тарату комиссиясының жеке тұлғалардың депозиттері бойынша мəліметтерді, сондай-ақ кредитор мен борышкер бір тұлға болған жағдайда олардың міндеттемелері бойынша мəліметтерді депозиттерге міндетті кепілдік беруді жүзеге асыратын ұйымға жəне банк-агенттерге Қазақстан Республикасының депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңнамасында көзделген функцияларды жүзеге асыру үшін ұсынуы;»;

7-тармақтың 4) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

4) 51-баптың 1-тармағы екінші бөлігінің 2-2) тармақшасында:

«тұрғын үйге» деген сөздер «тұрғынжайға» деген сөзбен ауыстырылсын;

«есепке жатқызуға арналған» деген сөздерден кейін «, ұлттық даму институты мəртебесіне ие» деген сөздермен толықтырылсын;

«банктік шоттардағы» деген сөздер «банктік шоттағы» деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 61-11-баптың 3-тармағының төртінші бөлігіндегі «арнайы резерв қаражатының есебінен» деген сөздер «Қазақстан Республикасының депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңнамасына сəйкес» деген сөздермен ауыстырылсын.

8. «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» 1995 жылғы 23 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

5-5 жəне 5-6-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

«5-5-бап. Тұрғын үй жағдайларын жақсарту бойынша мемлекеттік қолдау

Тұрғын үй жағдайларын жақсарту бойынша мемлекеттік қолдау:

ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялау;

тұрғын үй құрылысы мақсаттары үшін жеке кəсіпкерлік субъектілеріне екінші деңгейдегі банктер беретін кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялау жолымен жүзеге асырылады.

5-6-бап. Тұрғын үй қатынастары жəне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы орталық атқарушы органның құзыреті

Тұрғын үй қатынастары жəне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы орталық атқарушы орган тұрғын үй жағдайларын жақсарту бойынша мемлекеттік қолдау шараларын іске асыру мақсатында:

1) ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялауды жүзеге асырады;

2) тұрғын үй құрылысы мақсаттары үшін жеке кəсіпкерлік субъектілеріне екінші деңгейдегі банктер беретін кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялауды жүзеге асырады;

3) ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялау қағидаларын жəне квазимемлекеттік сектор субъектісінің көрсетілетін қызметтерінің құнын есептеу əдістемесін əзірлейді жəне бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

4) тұрғын үй құрылысы мақсаттары үшін жеке кəсіпкерлік субъектілеріне екінші деңгейдегі банктер беретін кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемесін квазимемлекеттік сектор субъектілері арқылы субсидиялау қағидаларын жəне квазимемлекеттік сектор субъектісінің көрсетілетін қызметтерінің құнын есептеу əдістемесін əзірлейді жəне бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

5) Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің жəне Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.».

9. «Тұрғын үй қатынастары туралы» 1997 жылғы 16 сəуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 2-бапта:

9-тармақтың 1) тармақшасының екінші - алтыншы абзацтары 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

1-4) жəне 1-5) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

«1-4) бірыңғай республикалық электрондық база - осы Заңға сəйкес жергілікті атқарушы органдар тұрғынжайға мұқтаждар есебіне қойған Қазақстан Республикасының азаматтары, қандастар туралы мəліметтерді қамтитын электрондық дерекқор;

1-5) бюджеттік ұйымдар - мемлекеттік мекемелер жəне қазыналық кəсіпорындар;»;

мынадай мазмұндағы 1-6) тармақшамен толықтырылсын:

«1-6) ведомстволық тұрғынжай қоры - мемлекеттік мекемелердің балансында тұрған, лауазымға ротациялау тəртібімен тағайындалатын мемлекеттік қызметшілерге тұрғынжай комиссиясының шешімі бойынша лауазымдық міндеттерін атқару кезеңінде тұру үшін одан əрі жекешелендіру құқығынсыз беруге арналған қызметтік тұрғынжайлар;»;

21) тармақшадағы «арнаулы мемлекеттік орган қызметкерлеріне жəне» деген сөздер «арнаулы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдары қызметкерлеріне, сондай-ақ» деген сөздермен ауыстырылсын;

24-2) тармақша алып тасталсын;

26) тармақшадағы «, жесір» деген сөз алып тасталсын;

9-тармақтың 1) тармақшасының оныншы - он жетінші абзацтары 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

мынадай мазмұндағы 41-1) тармақшамен толықтырылсын:

«41-1) тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шаралары - бірыңғай республикалық электрондық базада, «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасында тұрғынжайға мұқтаждар есебінде тұрған Қазақстан Республикасының азаматтарын, қандастарды мемлекеттік қолдау үшін осы Заңда айқындалатын шаралар кешені;»;

44-1), 44-2) жəне 44-3) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

«44-1) «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасы - осы Заңда айқындалған тəртіппен ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкі тұрғынжайға мұқтаждар есебіне қойған Қазақстан Республикасының азаматтары, қандастар туралы мəліметтерді қамтитын электрондық дерекқор;

44-2) тұрғын үй сертификаты - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекіткен ипотекалық бағдарлама шеңберінде жəне осы Заңға сəйкес тұрғынжай сатып алу кезінде ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша бастапқы жарнаның бір бөлігін жабу үшін Қазақстан Республикасының азаматтарына берілетін жергілікті атқарушы органның ақшалай міндеттемесінің нысаны;

44-3) тұрғын үй төлемдері - тұрғын үй төлемдерін алушыларға қызметтік тұрғынжай берудің орнына, сондай-ақ осы Заңның 13-1-тарауында көзделген жағдайларда бюджет қаражаты есебінен арнаулы ақшалай қамтамасыз ету түрінде төленетін, өңірлер мен отбасы құрамы бойынша сараланған ақша;»;

мынадай мазмұндағы 44-4) тармақшамен толықтырылсын:

«44-4) тұрғын үй төлемдерін алушылар - тұрғын үй төлемдерін алатын арнаулы мемлекеттік органдардың, ішкі істер органдарының, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уəкілетті органның жедел-тергеу бөлімшелерінің қызметкерлері мен əскери қызметшілер, сондай-ақ қызмет өткеру кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) аталған қызметкерлер мен əскери қызметшілердің отбасы мүшелері;»;

2) 7-баптағы «Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін» деген сөздер «уəкілетті орган айқындайтын» деген сөздермен ауыстырылсын;

9-тармақтың 3) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

3) 8-1-бапта:

«Қазақстан Республикасының тұрғын» деген сөздер «1. Қазақстан Республикасының тұрғын» деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 2-тармақпен толықтырылсын:

«2. Ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкінің дербес деректерге, сондай-ақ қызметтік, коммерциялық, банктік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратқа, мəліметтер мен құжаттарға қол жеткізе алатын жұмыскерлері оларды жоғалтқаны, бергені немесе өзге де заңсыз жария еткені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сəйкес жауаптылықта болады.»;

4) 10-2-бапта:

9-тармақтың 4) тармақшасының екінші - бесінші абзацтары 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

мынадай мазмұндағы 1-2) жəне 1-3) тармақшалармен толықтырылсын:

«1-2) осы Заңда көзделген функцияларды іске асыру кезінде ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкін үйлестіруді жəне оған əдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

1-3) бірыңғай республикалық электрондық базада, «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасында тұрғынжайға мұқтаждар есебінде тұрған Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың тізімдеріне мониторингті жүзеге асырады;»;

9-2) жəне 10-1) тармақшалар алып тасталсын;

10-12) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

«10-12) Қазақстан Республикасының тұрғын үй қорын мемлекеттік есепке алуды жүзеге асыру қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді;»;

9-тармақтың 4) тармақшасының сегізінші абзацы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

10-14) тармақша алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 10-32), 10-33), 10-34), 10-35) жəне 10-36) тармақшалармен толықтырылсын:

9-тармақтың 4) тармақшасының оныншы - он екінші абзацтары 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

«10-32) Қазақстан Республикасының азаматтарын, қандастарды «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасына тұрғынжайға мұқтаждар есебіне қою қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді;

10-33) тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын іске асыру қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді;

10-34) тұрғынжайға мұқтаж адамдарды есепке қою жəне мемлекеттік мекемелер мен мемлекеттік кəсіпорындардың тұрғын үй қорынан тұрғынжай беру қағидаларын əзірлейді жəне бекітеді;

10-35) жеке тұрғын үй қорынан жалға алынған тұрғынжай үшін жалға алу ақысының бір бөлігін субсидиялауды жүзеге асырады;

10-36) жеке тұрғын үй қорынан жалға алынған тұрғынжай үшін жалдау ақысының бір бөлігін субсидиялау тəртібін əзірлейді жəне бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;»;

5) 10-3-баптың 2-тармағында:

8) тармақшадағы «қасбеттерін, шатырларын» деген сөздер «сыртқы қабырғаларын, шатырларын реконструкциялау,» деген сөздермен ауыстырылсын;

11) тармақшадағы «қасбеттерін, шатырларын» деген сөздер «сыртқы қабырғаларын, шатырларын реконструкциялау,» деген сөздермен ауыстырылсын;

9-тармақтың 5) тармақшасының төртінші - алтыншы абзацтары 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

мынадай мазмұндағы 16-2) жəне 16-3) тармақшалармен толықтырылсын:

«16-2) бірыңғай республикалық электрондық базада, «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасында тұрғынжайға мұқтаждар есебінде тұрған Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың тізімдеріне тиісті əкімшілік-аумақтық бірлік шегінде мониторингті жүзеге асырады;

16-3) тұрғынжайға мұқтаж Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын ұсыну үшін ақпараттық, консультациялық, əдістемелік көмек көрсетеді;»;

9-тармақтың 6) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

6) 1-1-тарау мынадай мазмұндағы 10-7 жəне 10-8-баптармен толықтырылсын:

«10-7-бап. Ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкі

1. Ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкі Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен құрылған, қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес жүзеге асыратын заңды тұлға болып табылады.

2. Ұлттық даму институты мəртебесіне ие тұрғын үй құрылысы жинақ банкі:

1) бірыңғай республикалық электрондық базаны жүргізуді жəне жаңартып отыруды;

2) «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасын қалыптастыруды, жүргізуді жəне жаңартып отыруды;

3) осы Заңның 10-8-бабы 1-тармағының 2) жəне 3) тармақшаларында көзделген тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын іске асыруды;

4) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің жəне Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

10-8-бап. Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шаралары

1. Тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларына:

1) коммуналдық тұрғын үй қорынан тұрғынжайды немесе жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғынжайды беру;

2) жеке тұрғын үй қорынан жалға алынған тұрғын-жай үшін жалдау ақысының бір бөлігін субсидиялау;

3) тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесі арқылы жеңілдікті ипотекалық тұрғын үй қарыздарын беру;

4) тұрғын үй сертификаттарын беру жатады.

2. Осы баптың 1-тармағының 1) жəне 4) тармақшаларында көзделген, тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын жергілікті атқарушы органдар іске асырады.»;

7) 13-бапта:

7-тармақтың бірінші бөлігінің 1-1) жəне 8) тармақшалары алып тасталсын;

9-тармақтың екінші бөлігі «тұрғынжайда» деген сөзден кейін «елу пайыз немесе» деген сөздермен толықтырылсын;

9-тармақтың 8) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

8) 14-1-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

«1. Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекіткен ипотекалық бағдарлама шеңберінде ипотекалық тұрғын үй қарызын пайдалана отырып тұрғынжайды меншігіне сатып алу немесе осы Заңға сəйкес тұрғын үй жағдайларын жақсартуға бағытталған мемлекеттік қолдау шараларын алу құқығын іске асыру үшін жергілікті атқарушы органдар тұрғын үй сертификаттарын береді.»;

9) 21-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

«1. Тұрғынжай иесінің отбасы мүшелері деп үнемі бірге тұратын жұбайы (зайыбы), ерлі-зайыптылардың ортақ немесе біреуінің балалары (оның ішінде асырап алған, асырауындағы немесе қорғаншылығындағы немесе қамқоршылығындағы) танылады.

Жұбайының (зайыбының) тұрғынжай иесімен бірге тұратын ата-аналары, сондай-ақ осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген балалардың отбасылары өзара келісу бойынша ғана тұрғынжай иесінің отбасы мүшелері деп танылуы мүмкін.»;

мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:

«3. Осы баптың ережелері жалдаушының (қосымша жалдаушының) отбасы мүшелеріне қолданылады.»;

9-тармақтың 10) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

10) 23-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

«4. Жергілікті атқарушы орган Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес бірыңғай республикалық электрондық базада, «Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы» электрондық базасында тұрғынжайға мұқтаждар есебінде тұрған Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға уəкілетті орган айқындаған тəртіппен кейіннен жалға берілетін жеке тұрғын үй қорынан тұрғынжайды жалдауға құқылы.»;

11) 24-баптың 5-тармағының бірінші бөлігіндегі «1) -5) тармақшаларында» деген сөздер «1), 2), 3), 4) жəне 11) тармақшаларында» деген сөздермен ауыстырылсын;

12) 25-баптың 3-тармағындағы «1) - 5) тармақшаларында» деген сөздер «1), 2), 3), 4) жəне 11) тармақшаларында» деген сөздермен ауыстырылсын;

9-тармақтың 13) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

13) 29-баптың 4-тармағындағы «67-бабына» деген сөздер «69-бабына» деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 9-тараудың тақырыбындағы «тұрғын үй немесе», «тұрғын үй беру» деген сөздер тиісінше «тұрғынжай немесе», «тұрғынжай беру» деген сөздермен ауыстырылсын;

9-тармақтың 15) тармақшасы 2025 ж. 25 мамырдан бастап қолданысқа енгізіледі

15) 67-бап мынадай редакцияда жазылсын:

«67-бап. Тұрғынжайға мұқтаж адамдарды есепке қою жəне мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік кəсіпорындардың тұрғын үй қорынан тұрғынжай беру

1. Мемлекеттік мекемелер, мемлекеттік кəсіпорындар тұрғынжайға мұқтаж адамдардың тізімдерін жүргізеді жəне тұрғынжайға мұқтаждар есебінде тұрған адамдардың тізімдерін жəне соңғы жиырма төрт айда мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік кəсіпорындардың тұрғын үй қорынан тұрғынжай алған адамдардың тізімдерін олардың тұрғынжайға мұқтаждар есебіне қойылған күнін көрсете отырып, өздерінің интернет-ресурстарында жариялайды.

Жеке тұрғын үй қорынан жалға алынған тұрғынжайлардан басқа, мемлекеттік қызметшілерге, бюджеттік ұйымдардың жұмыскерлеріне, əскери қызметшілерге, ғарышкерлікке кандидаттарға, ғарышкерлерге, арнаулы мемлекеттік органдар мен құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, сондай-ақ мемлекеттік сайланбалы қызмет атқаратын адамдарға мемлекеттік тұрғын үй қорынан берілетін тұрғынжайлар қызметтік тұрғынжайларға теңестіріледі.

2. Осы баптың 4,5,6 жəне 7-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік мекемелердің тұрғын үй қорынан тұрғынжайлар аталған мекемелердің осы елді мекендегі тұрғынжайға мұқтаж жұмыскерлеріне пайдалануға беріледі.

Жұмыспен қамтуға жəрдемдесудің белсенді шараларын іске асыру мақсатында құрылған мемлекеттік мекемелердің тұрғын үй қорынан тұрғынжайлар Қазақстан Республикасының əлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сəйкес жұмыспен қамтуға жəрдемдесудің белсенді шараларына қатысатын Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға беріледі.

Қазақстан Республикасының əлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сəйкес жұмыспен қамтуға жəрдемдесудің белсенді шараларына қатысатын Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға жұмыспен қамтуға жəрдемдесудің белсенді шараларын іске асыру мақсатында құрылған мемлекеттік мекемелердің тұрғын үй қорынан тұрғынжай берудің міндетті шарты олардың отбасы мүшелерін қоса алғанда, жаңа тұрғылықты жері бойынша меншік құқығында тұрғынжайдың болмауы болып табылады.

Мемлекеттік мекемелер беретін тұрғынжайлар қызметтік тұрғынжайлар болып табылады.

3. Мемлекеттік кəсіпорындардың тұрғын үй қорынан тұрғынжайлар осы кəсіпорындардың жұмыскерлеріне пайдалануға беріледі жəне қызметтік тұрғынжайларға теңестіріледі.

4. Мемлекеттік мекемелердің тұрғын үй қорынан тұрғынжайлар Қазақстан Республикасы Президентінің, Парламенті Палаталарының, Премьер-Министрінің жəне Үкіметінің қызметін қамтамасыз ететін жəне оқшауланған мүлікті жедел басқару құқығы жоқ мемлекеттік органдардың осы елді мекендегі тұрғынжайға мұқтаж мемлекеттік қызметшілеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын өзге де адамдарға пайдалануға беріледі.

5. Ведомстволық тұрғын үй қорынан қызметтік тұрғынжайлар лауазымға ротациялау тəртібімен тағайындалған, осы елді мекендегі тұрғынжайға мұқтаж мемлекеттік қызметшілерге лауазымдық міндеттерін атқару кезеңіне пайдалануға беріледі.

6. Осы елді мекендегі Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары мен ішкі істер органдары мемлекеттік мекемелерінің тұрғын үй қорының жекешелендіруге жатпайтын қызметтік тұрғынжайлары тұрғынжайға мұқтаж деп танылған жəне тиісінше Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары мен ішкі істер органдарының кадрларында тұрған қызметкерлерге (жұмыскерлерге) қызмет өткеру (еңбек қатынастары) кезеңіне беріледі.