Мүліктің меншік иелері бірлестігінің (ММИБ) жұмысындағы көктемгі заңнамалық өзгерістер (Айсин Сайкен, з.ғ.к., АМКУ профессоры, Асе Adviser компаниясының жетекшісі; Елеусинов Шингиль, Eleusinov&Partners заң компаниясының жетекшісі)

Поставить закладку
Посмотреть закладки
Добавить комментарий

Мүліктің меншік иелері бірлестігінің (ММИБ) жұмысындағы

көктемгі заңнамалық өзгерістер

Айсин Сайкен, з.ғ.к., АМКУ профессоры,

Асе Adviser компаниясының жетекшісі (e-mail: saiken2009@mail.ru)

Елеусинов Шингиль,

Eleusinov&Partners заң компаниясының жетекшісі

2023 жылғы 16 мамырда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2023 жылғы 15 наурыздағы Заңымен қабылданған заңнамалық түзетулер күшіне енді. Бұл акт алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізілді, осылайша заң шығарушы құқық қолданушыға жұмыс жоспарларымен танысу және түзету үшін қажет уақытты берді.

Жоғарыда аталған нормативтік актімен «Тұрғын үй қатынастары туралы», «Нотариат туралы», «Алматы қаласының ерекше мәртебесі туралы», «Қазақстан Республикасындағы тұрғын үй құрылыс жинақтары туралы», «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы», «Сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізілімдері туралы», «Қазақстан Республикасы астанасының мәртебесі туралы», «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы», 2019 жылғы 26 желтоқсандағы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

Осы жарияланымда «Тұрғын үй қатынастары туралы» ҚР Заңына (бұдан әрі - Заң) тек мүліктің меншік иелері бірлестігінің (бұдан әрі - ММИБ) жұмысы бөлігіне қатысты ғана кейбір түзетулер қамтылды және оқырманға ыңғайлы болу үшін олар отыз жеті тармақта белгіленді.

1. Қазақстанның тұрғын үй заңнамасы енді азаматтардың, заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдардың қатысуымен пәтерлер мен тұрғын емес үй-жайларды пайдалану құқығын жүзеге асыруға байланысты қатынастарды ғана емес, сонымен қатар тұрақ орындары мен қоймаларды да реттейді (Заңның 1-бабы 1-тармағының 2-тармақшасы).

2. Егер пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың меншік иесі мемлекет қатысатын ұйым болып табылған жағдайда, «Тұрғын үй қатынастары туралы» ҚР Заңымен реттелген құқықтық қатынастарға:

жылдық сметада көзделген кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстар бойынша жарналар бөлігінде;

кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге жинақтау жарналары бөлігінде;

кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстар сметасында көзделмеген іс-шараларға ақы төлеу үшін нысаналы жарналар бөлігінде «Мемлекеттік сатып алу туралы» Заңның күші қолданылмайды (Заңның 1-бабының 5-тармағы).

3. «Дауыс беру» терминін енді келу тәртібімен өткізілетін жиналыста ерік-қалауын ашық білдіру арқылы немесе жазбаша сұрау жүргізу арқылы жүзеге асырылатын, пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға байланысты шешімдерді, сондай-ақ орынтұрақ орындары, қоймалар меншік иелерінің орынтұрақ орындарын және қоймаларды күтіп-ұстауға байланысты шешімдерді қабылдау процесін түсіну керек. Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың, орынтұрақ орындарының, қоймалардың меншік иелері келу тәртібімен немесе жазбаша сұрау жүргізу арқылы өткізілетін жиналыста тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектілері арқылы дауыс бере алады (Заңның 2-бабы 3-тармақшасы).

4. Кейбір жағдайларда «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның мәтінінде «тұрғын емес үй-жайлар» деген сөздерден кейін «тұрақ орындары, қоймалар» деген сөздермен толықтырылды.

5. «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заң «қойма» деген жаңа ұғымдық аппаратпен толықтырылды. Қойма деп - көппәтерлі тұрғын үйдің жобалау-сметалық құжаттамасында көзделген, тұрғын емес үй-жай болып табылмайтын, өрт қауіпсіздігінің нормалары мен өзге де талаптарды сақтай отырып мүлікті сақтауға арналған, пәтерден тыс орналасқан, жиынтығында үйге ортақ инженерлік жүйелер, сондай-ақ жеке кіретін жері жоқ және дара (бөлек) меншіктегі орын (Заңның 1-бабы 18-1-тармақшасы).

6. Бұдан былай кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау бойынша қызметтер көрсетуді сервистік қызмет субъектісі мүліктің меншік иелері бірлестігінің төрағасымен немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамымен не көппәтерлі тұрғын үйді басқарушымен немесе басқарушы компаниямен не уақытша басқарушы компаниямен жасалатын шарт негізінде ғана жүзеге асыруы тиіс. Бұл ретте заң шығарушы бұдан былай пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері мен сервистік қызмет субъектісі арасында жеке-дара шарт жасасу арқылы кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау бойынша қызметтер көрсетуге жол берілмейтініне баса назар аударды (Заңның 6-бабы).

7. Уәкілетті органның құзыретінен кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау жөніндегі қызметтер көрсету туралы шарттың үлгілік нысанын әзірлеу және бекіту жөніндегі функция алынып тасталды (Заңның 10-2-бабы).

Сонымен қатар:

- тұрғын үй инспекциясының көппәтерлі тұрғын үйдің кондоминиум объектісін басқару үшін уақытша басқарушы компанияны айқындау және тағайындау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

- ауылда, кентте, ауылдық округте жалға берілетін тұрғын үй салған жұмыс берушілердің шығындарын субсидиялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

- ауылда, кентте, ауылдық округте жалға берілетін тұрғын үй салған жұмыс берушілердің шығындарын субсидиялауды жүзеге асыру құзыреттерімен толықтырылды.

8. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының құзыреті ақпаратты электрондық нысанда қалыптастыру, өңдеу, сондай-ақ орталықтандырылған түрде жинау және сақтау, оның ішінде тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектілерінің жұмыс істеу қағидаларына сәйкес қорытынды мәліметтерді толтыра отырып, тұрғын үй қорына түгендеу жүргізуді қамтамасыз етеді және пайдаланудағы көппәтерлі тұрғын үйлерді есепке алуды жүзеге асыру жөніндегі функциямен толықтырылды (Заңның 10-3-бабы 16-1)-тармақшасы).

9. Көппәтерлі тұрғын үйге тапсырыс берушіге (құрылыс салушыға) жаңа міндет жүктелді, оған сәйкес ол көппәтерлі тұрғын үйді тіркеген кезден бастап алты ай ішінде көппәтерлі тұрғын үйдің сыртқы инженерлік желілері мен құрылысжайларын жобалау-сметалық құжаттамаға сәйкес коммуналдық меншікке өтеусіз беруді қамтамасыз етуге міндетті (Заңның 31-бабының 2-тармағы).

10. Көппәтерлі тұрғын үйдің жобалау-сметалық құжаттамасында көзделгенге сәйкес кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін дара (бөлек) меншікке иеліктен шығаруға тыйым салынды. Көрсетілген талап сақталмаған кезде жасалған мәміле маңызсыз деп есептеледі (Заңның 31-бабының 2-тармағы).

11. Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері кондоминиум объектісін басқару туралы шарттарды ММИБ-пен, көп пәтерлі тұрғын үйді басқарушымен, басқарушы компаниямен дербес жасасу міндетінен босатылды (Заңның 34-бабының 5-тармағы).

12. Енді пәтерде, тұрғын емес үй-жайда, орынтұрақ орнында, қоймада орналасқан кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне қол жеткізуді шектейтін конструкцияларды бөлшектеуді пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың, орынтұрақ орнының, қойманың меншік иесінің өзі дербес жүргізуге міндетті (Заңның 38-бабы).

13. Кондоминиум объектісінің ортақ мүлкі құрамына кіретін паркингтің немесе орынтұрақ орнының не қойманың конструкциялық бөлігін және функционалдық мақсатын өзгертуге тыйым салынды (Заңның 40-бабы 1-1-тармақшасы).

14. Енді үйге ортақ инженерлік жүйелерге басқалармен қатар пәтерде, тұрғын емес үй-жайда, қоймада орналасқан жабдықты қоспағанда, газ тарау, түтінге орану және су басу дабылы құрылғыларынан, автоматты өртке қарсы дабыл беру жүйелерінен, көппәтерлі тұрғын үйдің инженерлік жабдығын автоматтандыру және диспетчерлеу жүйелерінен (домофондық жүйелер мен жабдық, бейнебайқау), телефон байланысы, телевизия және интернет қызметтерін көрсету жүйелерінен тұратын тогы әлсіз инженерлік жүйелер де жатады (Заңның 40-бабының 4-тармағы).

15. Кондоминиум объектісін басқарудың жаңа нысаны көзделген, атап айтқанда, егер пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің саны он алтыдан аспаса, пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың барлық меншік иелерінің тікелей бірлесіп басқаруы (Заңның 42-бабының 1-тармағы 3-тармақшасы).

16. Көппәтерлі тұрғын үйдің тапсырыс берушісі (құрылыс салушысы) көппәтерлі тұрғын үйді тіркегеннен кейін осы көппәтерлі тұрғын үйде «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-бабының 1-тармағында айқындалған кондоминиум объектісін басқару нысандарының бірі құрылған кезге дейінгі кезеңге көппәтерлі тұрғын үйді басқару үшін алты айға дейінгі мерзімге басқарушы компанияны тартуға құқылы (Заңның 42-бабының 3-тармағы).

17. Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері арасында «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-бабының 1-тармағында айқындалған кондоминиум объектісін басқару нысанын таңдау туралы келісімге қол жеткізілмеген кезде, сондай-ақ «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-бабының 3-тармағында айқындалған мүмкіндік пайдаланылған болса, тұрғын үй инспекциясы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен тұрғын үй инспекциясының көппәтерлі тұрғын үйдің кондоминиум объектісін басқару жөніндегі уақытша басқарушы компанияны айқындау және тағайындау қағидаларына сәйкес уақытша басқарушы компанияны айқындайды және бір жылға дейінгі мерзімге тағайындайды (Заңның 42-бабының 3-тармағы).

Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері уақытша басқарушы компания кондоминиум объектісін басқарған кезеңде «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-бабының 1-тармағына сәйкес басқару нысандарының бірін таңдауға міндетті.

18. Орынтұрақ орындарының, қоймалардың меншік иелеріне жиналыста мәселелерді қарастыруға және шешімдер қабылдауға рұқсат берілді, бірақ орынтұрақ орындарын, қоймаларды күтіп-ұстауға байланысты ғана, оның ішінде орынтұрақ орындарын күтіп-ұстауға ақы мөлшерін бекіту, сондай-ақ нысаналы жарналар жинау және олардың мөлшері туралы шешім қабылдау. Бұл ретте, егер орынтұрақ орындары, қоймалар меншік иелерінің жалпы санының көпшілігі дауыс берсе, орынтұрақ орындары мен қоймалардың меншік иелерінің шешімі қабылданды деп есептеледі (Заңның 42-1-бабының 2-тармағы 1 және 14) тармақшалары).

19. Жиналыстың құзыретіне:

ММИБ төрағасын, жай серіктестіктің сенім білдірілген адамын, үй кеңесінің мүшелерін сайлау; көппәтерлі тұрғын үйдің лифтілерін ауыстыру (жөндеу) туралы шешім қабылдау; кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне күрделі жөндеу жүргізуге ақша жинақтау үшін жарналардың мөлшерін бекіту; кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстардың жылдық сметасының орындалуы туралы кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау жөніндегі жылдық есепті бекіту; кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін айқындау, сондай-ақ оның құрамын өзгерту; кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстар сметасын есептеу әдістемесіне, сондай-ақ кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстардың ең төмен мөлшерін есептеу әдістемесіне сәйкес орынтұрақ орнын, қойманы күтіп-ұстау үшін ақы төлеу мөлшерін бекіту; орынтұрақ орындарының, қоймалардың меншік иелерінің нысаналы жарналар жинау және олардың мөлшері туралы шешім қабылдауы сияқты мүмкіндіктер қосылды (Заңның 42-1-бабының 2-тармағы).

20. Жиналысқа Үй кеңесіне келесі мәселелерді беруге рұқсат етілді: пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың меншік иесіне немесе үшінші тұлғаларға кондоминиум объектісі ортақ мүлкінің бір бөлігін мүліктік жалдауға (жалға алуға) беру туралы шешім қабылдау; сервистік қызмет субъектілерін таңдау туралы шешім қабылдау; тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектісін таңдау туралы шешім қабылдау (Заңның 42-1-бабының 2-тармағы 14-тармақшасы).

21. «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-1-бабының 2-тармағы 8), 9) 10) 11) 12) және 13) тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің жалпы санының үштен екісінен астамы болған кезде жиналыс шешім қабылдаған норма алынып тасталды.

22. «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-1-бабы мынадай мазмұндағы екі тармақпен толықтырылды:

«6-1. Егер көппәтерлі тұрғын үйдің кіреберістерінің біріндегі лифтіні ауыстыруды (жөндеуді) ұйымдастыру және қаржыландыру пәтерлер мен тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерінің қаражатты қайтаруын қамтамасыз ету шартымен бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылса, онда көппәтерлі тұрғын үйдің осы кіреберісіндегі пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері көппәтерлі тұрғын үйдің осы кіреберісіндегі пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерінің жалпы санының үштен екісінен астамының келісімі болған кезде тиісті хаттаманы ресімдей отырып, көппәтерлі тұрғын үйдің осы кіреберісіндегі лифтіні ауыстыру (жөндеу) туралы шешім қабылдай алады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайда лифтіні ауыстыру (жөндеу) бойынша шығыстарды төлеуді көппәтерлі тұрғын үйдің осы кіреберісіндегі пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері жүзеге асырады.

6-2. Кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстардың ең төмен мөлшері пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстардың мөлшерін бекіту туралы шешім қабылдамаған немесе пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері бұрын кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстар мөлшерін жергілікті өкілді орган белгілеген кондоминиум объектісін басқаруға және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға арналған шығыстардың ең төмен мөлшерінен төмен етіп бекіту туралы шешім қабылдаған көппәтерлі тұрғын үйлерде қолданылады.».

23. Пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелерін үй кеңесі не ММИБ төрағасы не жай серіктестіктің сенім білдірілген адамы не ревизиялық комиссия (ревизор) не пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің кемінде он пайызы не тұрғын үй инспекциясы жиналыстың өткізілетін күні туралы кемінде күнтізбелік он күн бұрын жалпыға қолжетімді орындарда хабарландыру орналастыру жолымен, сондай-ақ электрондық пошта немесе ұялы байланыстың абоненттік құрылғысының абоненттік нөмірі арқылы жеке-дара хабардар етеді (Заңның 42-1-бабының 3-тармағы).

Жиналыс бастамашыларына электрондық дауыс беруді өткізу үшін тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектісін таңдау туралы шешім қабылдауға рұқсат етілді (Заңның 42-1-бабының 3-тармағы).

24. Ендігі жерде дауыс беру қорытындысын шығару кезінде келу тәртібімен өткізілетін жиналыста және тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектісі арқылы, жазбаша сұрау жүргізу жолымен және тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектісі арқылы пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелері берген дауыстар есепке алынатын болады (Заңның 42-1-бабының 11-тармағы).

25. Жиналыс хаттамалары мүліктің меншік иелері бірлестігінің төрағасында немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамында сақталады. Электрондық құжат қалыптастырылған кезде жиналыс хаттамаларын сақтау «Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүргізіледі. Бұдан басқа жиналыс хаттамаларының көшірмелері пәтер, тұрғын емес үй-жай меншік иесінің не тұрғын үй инспекциясының талап етуі бойынша бес жұмыс күні ішінде ұсынылады (Заңның 42-1-бабының 13-тармағы).

26. Жазбаша сұрау жүргізу жиналыс жарияланған күннен бастап екі айдан аспайтын мерзімде жүргізіледі (бұрын бұл мерзім бір айдан аспайтын еді) (Заңның 42-2-бабының 3-тармағы).

27. Үй кеңесінің мүшелері үшін жаңа шектеу - ММИБ төрағасының, жай серіктестіктің сенім білдірілген адамының отбасы мүшелері немесе ревизиялық комиссия мүшелері (ревизор) үй кеңесінің мүшелері болып сайлана алмайды (Заңның 42-3-бабының 1-тармағы).

28. Үй кеңесінің шешімі ММИБ төрағасының, жай серіктестіктің сенім білдірілген адамының, көппәтерлі тұрғын үйді басқарушының немесе басқарушы компанияның, пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар, орынтұрақ орындары, қоймалар меншік иелерінің орындауы үшін міндетті болып табылады (Заңның 42-3-бабының 5-тармағы).

29. Біртұтас іргетаста орналасқан не үйге ортақ біртұтас инженерлік жүйелері немесе көппәтерлі тұрғын үй тұрған бөлінбейтін біртұтас жер учаскесі және (немесе) үй маңындағы жер учаскесі бар көппәтерлі тұрғын үйлерде пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері әрбір көппәтерлі тұрғын үйдің пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің көпшілігі келіскен кезде ММИБ бір бірлестігін құрады.

30. Пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың меншік иесімен тұрақты тұратын пәтер, тұрғын емес үй-жай меншік иесінің отбасы мүшелері (жұбайы (зайыбы), ерлі-зайыптылардың ортақ немесе біреуінің балалары (оның ішінде асырап алған балалары), ата-анасы және жұбайының (зайыбының) ата-анасы) ММИБ төрағасы болып сайлана алады (Заңның 43-бабының 4-тармағы).

31. Жиналыс және үй кеңесі қабылдаған шешімдер туралы ақпаратты және өзге де ақпаратты Қазақстан Республикасының дербес деректер және оларды қорғау туралы заңнамасында белгіленген талаптарды ескере отырып, жалпыға қолжетімді орындарда орналастыру (Заңның 43-бабының 7-тармағы 4-тармақшасы).

32. Төрағаға жаңа екі міндет жүктелді (Заңның 43-бабының 7-тармағы):

жазбаша талап ету бойынша күнтізбелік он бес күн ішінде пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың меншік иесіне, үй кеңесі мүшелерінің біреуіне немесе ревизиялық комиссия мүшелерінің біреуіне (ревизорға) кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау жөніндегі ай сайынғы және жылдық есептер бойынша қаржылық құжаттаманың (бастапқы есепке алу құжаттары, қаржылық есептілік, ағымдағы шот пен жинақ шоты бойынша операцияларға байланысты құжаттар) көшірмелерін қағаздағы және (немесе) электрондық түрінде ұсыну;

9-2) электрондық нысанда ақпаратты қалыптастыру, өңдеу, сондай-ақ орталықтандырылған түрде жинау және сақтау, оның ішінде тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектілерінің жұмыс істеу қағидаларында көрсетілген талаптарға сәйкес ақпарат беру.

33. ММИБ төрағасының, жай серіктестіктің сенім білдірілген адамының отбасы мүшелері немесе үй кеңесінің мүшелері ревизиялық комиссияның мүшелері (ревизор) болып сайлана алмайды.

Ревизиялық комиссияның (ревизордың) мақсаты нақтыланды, ол ревизиялық комиссияның (ревизордың) кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау жөніндегі қаржылық құжаттаманы тексеруді жүзеге асыруынан тұрады (Заңның 49-бабының 1-тармағы).

34. Пәтердің, тұрғын емес үй-жайдың, орынтұрақ орнының, қойманың меншік иесі «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңның 42-1-бабы 2-тармағының 6-1), 9), 10), 12) және 12-1) тармақшаларында айқындалған төлемдер бойынша берешекті өтемеген кезде мүліктің меншік иелері бірлестігінің төрағасы немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамы не сенімхат негізінде көппәтерлі тұрғын үйдің басқарушысы не басқарушы компания не тұрғын үй инспекциясымен жасалған шарт негізінде уақытша басқарушы компания төлем белгіленген күннен кейін үш ай өткен соң берешекті өндіріп алу туралы нотариусқа немесе сотқа жүгінуге құқылы (Заңның 50-бабының 6-тармағы).

35. ММИБ төрағасы немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамы не көппәтерлі тұрғын үйдің басқарушысы немесе басқарушы компания не тұрғын үй инспекциясы тағайындаған уақытша басқарушы компания есепті кезеңнен кейінгі айдың оныншы күніне дейін пәтерлердің, тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелеріне кондоминиум объектісін басқару және кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстау жөніндегі ай сайынғы есепті тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы ақпараттандыру объектілері арқылы ұсынады және оны жалпыға қолжетімді орындарда орналастырады (Заңның 50-2-бабы).

36. Тұрғын үй инспекциясы көппәтерлі тұрғын үйді бюджет қаражаты есебінен күрделі жөндеу жүргізуді талап ететін көппәтерлі тұрғын үйлердің тізбесіне енгізген кезде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеу үшін жобалау ұйымын айқындауға және жобалау-сметалық құжаттаманы дайындауға жергілікті бюджет қаражатының есебінен конкурс өткізеді (Заңның 50-3-бабының 5-тармағы).

37. «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2023 жылғы 15 наурыздағы ҚР Заңының өтпелі ережелерінде де құқық қолданушы назар аударуы қажет маңызды жайттар көрсетілген:

а) Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін құрылған көппәтерлі тұрғын үйдің жай серіктестіктері осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде кондоминиум объектісін басқару нысанын осы Заңның талаптарына сәйкес келтіруге міндетті.

б) Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін ММИБ төрағасымен немесе жай серіктестіктің сенім білдірілген адамымен кондоминиум объектісін басқару бойынша қызметтер көрсету туралы шарт жасаспай көппәтерлі тұрғын үйді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асырған басқарушы компаниялар осы Заң қолданысқа енгізілген кезден бастап алты ай ішінде көппәтерлі тұрғын үйді басқару, күтіп-ұстау және пайдалану жөніндегі келісімдердің қолданылуын тоқтатады және:

қабылдау-тапсыру актісі бойынша көппәтерлі тұрғын үй кеңесіне көппәтерлі тұрғын үйді салуға, басқаруға, күтіп-ұстауға және пайдалануға байланысты барлық қолда бар құжаттарды, оның ішінде қаржылық құжаттаманы (бастапқы есепке алу құжаттары, қаржылық есептілік, ағымдағы шот пен жинақ шоты бойынша операцияларға байланысты құжаттар) беруге;

кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге ақша жинақтау үшін мүліктің меншік иелері бірлестігіне немесе көппәтерлі тұрғын үйдің жай серіктестігінің сенім білдірілген адамына екінші деңгейдегі банкте ашылған жинақ шотына кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күрделі жөндеуге жинақталған (алынған) ақшаны аударуды жүзеге асыруға міндетті.

Осы жарияланымның қорытындысында жоғарыда аталған мәселелер барлық заңнамалық түзетулерді қамтымайтынын атап өту қажет, сондықтан құқық қолданушыға 2023 жылғы 15 наурыздағы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңымен толығырақ танысу ұсынылады.