(БҰРЫНҒЫ РЕДАКЦИЯ) «ШЕТЕЛДІКТЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ ТУРАЛЫ» 1995 Ж. 19 ...

Шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы

1995 ж. 19 маусымдағы № 2337 Қазақстан Республикасының Заңы

(2016.22.12. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

Осы редакция 2017 жылғы 18 сәуірде енгізілген өзгерістеріне дейін қолданылды

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен актінің нысаны мен тақырыбы жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

Осы Заңға өзгерістер енгізу туралы:

2015.16.11. № 406-V ҚР Заңын қараңыз (2018 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі);

2016.30.12. № 41-VI ҚР Заңын қараңыз (2021 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі)

I бөлiм. Жалпы ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасындағы шетелдiктердiң құқықтық жағдайы туралы заңдар

2-бап. Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар

3-бап. Қазақстан Республикасындағы шетелдiктердiң құқықтық жағдайының принциптерi

4-бап. Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын және уақытша жүрген шетелдiктер

5-бап. Баспана беру

II бөлiм. Қазақстан Республикасындағы шетелдiктердiң негiзгi құқықтары, бостандықтары және мiндеттерi

6-бап. Еңбек қызметi және демалыс

7-бап. Денсаулық сақтау

8-бап. Әлеуметтiк және зейнетақымен қамсыздандыру

9-бап. Тұрғын үй құқығы, өзге де мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтар

10-бап. Білім алу

11-бап. Мәдениет жетiстiктерiн пайдалану

12-бап. Қоғамдық бiрлестiктерге қатысу

13-бап. Ар-ождан бостандығы

14-бап. Некелiк және отбасылық қатынастар

15-бап. Тұрғын үйге, жеке басының ары мен намысына тиiспеушiлiк

16-бап. Қазақстан Республикасының аумағында жүрiп-тұру және тұрғылықты жер таңдау

17-бап. Салықтар мен алымдар

18-бап. Шетелдіктердің құқықтарын қорғау

19-бап. Сайлау құқығындағы шектеулер

20-бап. Әскери мiндеттiлiкке қатыстылығы

III бөлiм. Шетелдіктердің Қазақстан Республикасына келуi және Қазақстан Республикасынан кетуi

21-бап. Қазақстан Республикасына келудiң, Қазақстан Республикасынан кетудiң, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өтудiң ережелерiн белгiлеу

22-бап. Қазақстан Республикасына келу

23-бап. Қазақстан Республикасынан кету

24-бап. Транзиттiк жүрiп өту

IV бөлiм. Шетелдіктердің жауапкершiлiгi, болу мерзiмiн қысқарту, қуып жiберу

25-бап. Құқық бұзушылықтар үшін жауаптылық негіздері

26-бап. Қазақстан Республикасында болу және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өту ережелерiн бұзғандық үшiн жауапкершiлiк

27-бап. Қазақстан Республикасында болу мерзiмiн қысқарту

28-бап. Қазақстан Республикасының шегiнен қуып жiберу

V бөлiм. Қорытынды ережелер

29-бап. Осы Заңның азаматтығы жоқ адамдар жөнiнде қолданылуы

30-бап. Осы Заңның қолданылу аясын шектеу

31-бап. Осы Заңның күшiне ену тәртiбi

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен кіріспе алып тасталды (бұр.ред.қара)

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен мәтін өзгертілді (бұр.ред.қара)

I бөлiм. Жалпы ережелер

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен 1-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

1-бап Қазақстан Республикасындағы шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы заңдар

Шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы Қазақстан Республикасының заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және соған сәйкес шетелдіктердің негiзгi құқықтары мен мiндеттерiн, олардың Қазақстан Республикасына келуiнiң, аумағында болуының, жүрiп-тұруының және Қазақстан Республикасынан кетуiнiң тәртібін айқындайды.

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы заңдар осы Заңнан және Қазақстан Республикасының басқа да заң актілерінен тұрады.

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктердің құқықтық жағдайы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен де анықтала алады.

Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

2-бап Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер азаматтығы жоқ адамдар

Қазақстан Республикасының азаматтары емес және өзiнiң басқа мемлекеттiң азаматтығына қатысты екендiгiнiң дәлелi бар адамдар Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер болып танылады.

Қазақстан Республикасының азаматтары емес және өзiнiң басқа мемлекеттiң азаматтығына қатысты екендiгiнiң дәлелi жоқ адамдар азаматтығы жоқ адамдар болып танылады.

3-бап Қазақстан Республикасындағы шетелдіктердің құқықтық жағдайының принциптерi

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер барлық құқықтар мен бостандықтарға ие, сондай-ақ оларға Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңдары мен халықаралық шарттарында белгiленген мiндеттердiң бәрi жүктеледi, Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттарында қарастырылған жағдайлар бұған жатпайды.

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер тегiне, әлеуметтiк және мүлiктiк жағдайына, қай нәсiлге және ұлтқа жататындығына, жынысына, білімiне, тіліне, дiнге көзқарасына, шұғылданатын қызметi мен оның сипатына қарамастан заңның алдында бiрдей болады.

Шетелдіктердің өздерiнiң құқықтары мен бостандықтарын пайдалануы Қазақстан Республикасының мүдделерiне, оның азаматтары мен басқа адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiне нұқсан келтiрмеуге тиiс және мұны олардың Қазақстан Республикасының заңдарына белгiленген мiндеттерiн орындауынан бөлiп алуға болмайды.

01.03.01 ж. № 160-II ҚР Заңымен 4-бап толықтырылды; 16.03.01 ж. № 164-II; 2006.02.03. № 131-III (бұр. ред. қара) ҚР Заңдарымен 4-бап өзгертілді; 2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен 4-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара); 2013.10.12. № 153-V ҚР Заңымен 4-бап өзгертілді (бұр.ред.қара); 2015.24.11. № 421-V ҚР Заңымен 4-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

4-бап. Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын және уақытша жүрген шетелдіктер

Тұрақты тұруға Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен рұқсат және тұрақты тұру құқығына құжат алған шетелдіктер Қазақстан Республикасында тұрақты тұрушылар деп танылады.

Этникалық қазақтарды, Қазақстан Республикасында немесе Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасында туылған немесе бұрын оның азаматтығында болған адамдарды және олардың отбасы мүшелерін қоспағанда, Қазақстан Республикасында тұрақты тұруға рұқсат берудің міндетті шарты мұндай рұқсатты алуға үміткер адамның Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен және мөлшерлерде өзінің төлем қабілеттілігін растауы болып табылады.

Қазақстан Республикасында өзгедей заңды негізде жүрген, сондай-ақ қылмыстық істер бойынша жәбірленуші, куә, күдікті немесе айыпталушы деп танылған шетелдіктер соттың үкімі күшіне енгенге дейін немесе уәкілетті органдар өзге процестік шешім қабылдағанға дейін Қазақстан Республикасында уақытша болатындар деп есептеледі.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өткен күнінен бастап күнтізбелік бес күннен астам Қазақстан Республикасында уақытша болатын шетелдіктердің, егер Қазақстан Республикасының тиісті тараппен жасаған келісімінде немесе Қазақстан Республикасының Үкіметімен өзгеше тәртіп белгіленбесе, уақытша тұруға (тіркелуге) рұқсаты болуға және олар тіркеу мерзімі өткеннен кейін Қазақстан Республикасынан кетуге міндетті.

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен 5-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

5-бап Баспана беру

Қазақстан Республикасы адам құқықтары бұзылуының құрбандары болған шетелдікке баспана құқығын бередi.

Саяси баспана беру туралы мәселенi Қазақстан Республикасының Президентi шешедi.

II бөлiм. Қазақстан Республикасындағы шетел азаматтарының негiзгi құқықтары, бостандықтары және мiндеттерi

16.03.01 ж. № 164-II; 2007.12.01. № 227-III (бұр.ред.қара) ҚР Заңдарымен 6-бап өзгертілді

6-бап Еңбек қызметi және демалыс

Шетелдіктер Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттары белгiлеген негiз бен тәртiпте Қазақстан Республикасында еңбек қызметiмен шұғылдана алады. Қазақстан Республикасы азаматтарының еңбек ету бостандығына конституциялық құқығын iске асыруды қамтамасыз ету мақсатында заң актілерімен шетелдiк азаматтардың Қазақстан Республикасында еңбек қызметiн жүзеге асыруы жөніндегі шектеулер белгiленуi мүмкiн.

Шетелдіктер жекелеген қызмет орындарына тағайындала алмайды немесе еңбек қызметiнiң белгiлi бiр түрiмен, егер бұл қызмет орындарына тағайындау немесе осындай қызмет түрiмен шұғылдану Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығына қатыстылығына байланысты болса, шұғылдана алмайды.

Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер еңбек қатынастарында Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей құқықтарды пайдаланады және сол сияқты мiндеткерлiкте болады.

Қазақстан Республикасында уақытша жүрген шетелдіктер жеке кәсіпкерлік субъектілері бола алады. Бұл ретте, заңды тұлға құрмай шағын және орта кәсіпкерлік субъектісі ретінде кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға жол берілмейді.

Қазақстан Республикасында жүрген шетелдіктер Қазақстан Республикасының азаматтарымен ортақ негiздерде демалыс алуға құқылы.

2009.16.07. № 186-IV ҚР Заңымен 7-бап өзгертілді (бұр.ред.қара)

7-бап. Денсаулық сақтау

Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, егер Қазақстан Республикасының заңдарында және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, денсаулық сақтау саласында азаматтар үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ міндеттілікте болады.

Қазақстан Республикасында уақытша жүрген Шетелдіктер Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау органы белгiлеген тәртiппен дәрiгерлiк көмек көрсетiледi.

19.06.97 ж. № 134-I ҚР Заңымен 8-бап өзгертiлдi

8-бап Әлеуметтiк және зейнетақымен қамсыздандыру

Қазақстан Республикасында тұрақты тұрып жатқан шетелдіктер әлеуметтiк және зейнетақымен қамсыздандыру мәселесiнде Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтарын пайдаланады және солар сияқты мiндеткерлiкте болады.

Егер зейнетақы төлемдерi мен жәрдемақы тағайындау үшiн белгiлi бiр еңбек стажы талап етiлсе, Шетелдіктер Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттарында белгiленген негiздер мен тәртiпте олардың шетелдегi жұмыс стажын есептеуге болады.

01.03.01 ж. № 160-II ҚР Заңымен ; 2015.24.11. № 421-V ҚР Заңымен (бұр.ред.қара) 9-бап өзгертілдi

9-бап Тұрғын үй құқығы, өзге де мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтар

Егер Конституцияда, заңдарда және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктердің тұрғын үй қатынастарында Қазақстан Республикасының азаматтары сияқты құқықтары болады және мiндеттерге жауапты болады.

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер жеке меншiк құқығында тұрғын үйге (уақытша жүрген шетелдіктерді қоспағанда) және басқа мүлiкке, ғылым, әдебиет пен өнер шығармаларының, ашылған жаңалықтың, өнертабыстың, рационализаторлық ұсыныстың, өнеркәсiптiк үлгiнiң авторлық құқығына, сондай-ақ Конституцияда, заңдарда және халықаралық шарттарда белгіленген жағдайларды қоспағанда, өзге де мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтарға ие бола алады.

Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер өздерiнiң мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтарын Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей пайдаланады.

Қазақстан Республикасында уақытша жүрген шетелдіктер Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттарында белгiленген негiздер мен тәртiпте мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтарды пайдалануға құқылы.

16.03.01 ж. № 164-II ҚР Заңымен 10-бап өзгертілді; 2007.27.07. № 320-III ҚР Заңымен 10-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

10-бап. Білім алу

Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей мектепалды, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім алуға құқығы бар.

Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік білім беру тапсырысына сәйкес конкурстық негізде тегін техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімді алуына, егер олар осындай деңгейдегі әрбір білімді бірінші рет алып тұрса, құқық беріледі.

Шетелдіктердің мемлекеттік білім беру тапсырысына сәйкес конкурстық негізде тегін техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім алуына құқық Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен айқындалады.

Білім беру ұйымдарына қабылданған шетелдіктер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оқушылар мен тәрбиеленушілердің құқықтарына ие болады және міндеттерін мойнына алады.

11-бап Мәдениет жетiстiктерiн пайдалану

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей мәдениет жетiстiктерiн пайдалануға құқылы. Олар тарих және мәдениет ескерткiштерiне, басқа мәдени құндылықтарға ұқыпты қарауға мiндеттi.

12-бап Қоғамдық бiрлестiктерге қатысу

Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын шетелдіктер саяси мақсаттарды көздейтiн саяси партиялар мен қоғамдық бiрлестiктерден басқа қоғамдық бiрлестiктерге, егер бұл олардың жарғыларына (ережелерiне) қайшы келмейтiн болса, кiруге құқылы.

13-бап Ар-ождан бостандығы

Қазақстан Республикасында жүрген шетелдікке Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей ар-ождан бостандығына кепiлдiк берiледi.

Дiни нанымға байланысты дұшпандық пен өшпендiлiктi өршiтуге тыйым салынады.

14-бап Некелiк және отбасылық қатынастар

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер Қазақстан Республикасының азаматтарымен және басқа адамдармен некеге тұрып және оны бұза алады, Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттарына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей некелiк және отбасылық қатынастардағы құқықтарды пайдаланады және мiндеткерлiкте болады.

15-бап Тұрғын үйге, жеке басының ары мен намысына тиiспеушiлiк

Қазақстан Республикасындағы шетелдікке тұрғын үйiне, жеке басының ары мен намысына тиiспеуге кепiлдiк берiледi.

16-бап Қазақстан Республикасының аумағында жүрiп-тұру және тұрғылықты жер таңдау

Шетелдіктер Қазақстан Республикасының шетелдіктердің болуына рұқсат етiлген аумағында еркiн жүрiп-тұра алады және Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiпке сәйкес тұрғылықты жер таңдаудағы шектеулер, бұл мемлекеттік қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, қоғамдық тәртiптi, халықтың денсаулығы мен адамгершiлiгiн сақтау, Қазақстан Республикасының азаматтары мен басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау үшiн қажет болғанда Қазақстан Республикасының бұған уәкiлеттiк берiлген органдарының актілерімен белгiленедi.

17-бап Салықтар мен алымдар

Егер Қазақстан Республикасының заңдары мен халықаралық шарттарында өзгеше көзделмеген болса, Қазақстан Республикасындағы шетелдікке Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей негiзде салықтар мен алымдар салынады.

18-бап Шетелдіктердің құқықтарын қорғау

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер өздерiнiң мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес құқықтарын қорғау үшiн сотқа және басқа мемлекеттік органдарға өтiнiш жасауға құқылы.

Шетелдіктер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген басқа жағдайларда, сотта Қазақстан Республикасының азаматтарымен бiрдей процессуалдық құқықтарды пайдаланады.

19-бап Сайлау құқығындағы шектеулер

Қазақстан Республикасындағы шетелдіктер өкiлдi және басқа сайланбалы мемлекеттік органдарға және қызметке сайлай да, сайлана да алмайды, сондай-ақ республикалық референдумдарға қатыса алмайды.

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен 20-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

20-бап. Әскери міндеттілікке қатыстылығы

Әскери міндеттілік Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктерге қолданылмайды.

III бөлiм. Шетелдіктердің Қазақстан Республикасына келуi және Қазақстан Республикасынан кетуi

21-бап Қазақстан Республикасына келудiң, Қазақстан Республикасынан кетудiң, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өтудiң ережелерiн белгiлеу

Шетелдіктердің Қазақстан Республикасына келуiнiң, олардың Қазақстан Республикасынан кетуiнiң және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өтуiнiң ережелерiн осы Заң және Қазақстан Республикасы заңдарының өзге де актілері белгiлейдi.

2007.12.01. № 227-III ҚР Заңымен 22-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара); 2011.22.07. № 478-ІV ҚР Заңымен 22-бап өзгертілді (бұр.ред.қара); 2013.10.12. № 153-V ҚР Заңымен 22-бап жаңа редакцияда (бұр.ред.қара); 2015.24.11. № 421-V ҚР Заңымен 22-бап өзгертілдi (бұр.ред.қара)

22-бап. Қазақстан Республикасына келу

Егер Қазақстан Республикасының тиiстi тараппен келiсiмiнде өзгеше тәртiп белгіленбесе немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі өзгеше тәртіп белгілемесе, шетелдiктер жарамды шетелдік паспорттар немесе оны алмастыратын құжаттар бойынша Қазақстан Республикасының келу визалары болған кезде Қазақстан Республикасына келе алады.

Шетелдіктің Қазақстан Республикасына келуіне:

1) ұлттық қауіпсіздікті, қоғамдық тәртіп пен халықтың денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету мүддесі үшін;

2) егер оның iс-әрекетi конституциялық құрылысты күштеп өзгертуге бағытталса;

3) егер ол Қазақстан Республикасының егемендiгi мен тәуелсіздігіне қарсы шықса, оның аумағының бiрлiгi мен тұтастығын бұзуға шақырса;

4) егер ол ұлтаралық және дiни араздықты тудырса;

5) егер бұл Қазақстан Республикасы азаматтарының және басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау үшiн қажет болса;

2014.03.11. № 244-V ҚР Заңымен 6) тармақша жаңа редакцияда (2015 ж. 2 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілді) (бұр.ред.қара)

6) егер ұлттық қауіпсіздік органдарында оның экстремизмге немесе террористік іс-әрекетке қатыстылығы туралы мәліметтер болса, сондай-ақ оның әрекеттерінде сот қауіпті түрде қайталанған қылмыс бар деп таныса;

7) егер ол Қазақстан Республикасында алдыңғы болған кезеңде қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін өзіне қолданылған жазаны өтемеген болса;

8) егер жеке табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайда, Қазақстан Республикасында алдыңғы болған кезеңде ол мұндай декларацияны табыс етпесе;

9) егер ол, этникалық қазақтарды, Қазақстан Республикасында немесе Қазақ Кеңестiк Социалистiк Республикасында туған немесе бұрын оның азаматтығында болған адамдарды және олардың отбасы мүшелерiн қоспағанда, Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын тәртiппен Қазақстан Республикасында болу және одан кету үшiн қажеттi қаражатының бар екендiгi туралы растауды ұсынбаса;

10) егер ол келу туралы өтiнiшхат жолдаған кезде өзi жөнiнде жалған мәлiметтер хабарлаған болса немесе қажеттi құжаттарды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген мерзiмде табыс етпесе;

2016.22.12. № 28-VI ҚР Заңымен 11) тармақша өзгертілді (бұр.ред.қара)

11) онда Қазақстан Республикасына келу үшін қарсы айғақтар болып табылатын аурулары болған кезде;

2016.22.12. № 28-VI ҚР Заңымен 12) тармақшамен толықтырылды

12) егер ол бұрын «Қазақстан Республикасының азаматтығы туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабының 8) тармақшасында көзделген негіздер бойынша Қазақстан Республикасының азаматтығынан айырылса, тыйым салынады.

Бұрын Қазақстан Республикасынан шығарып жiберiлген шетелдiктерге шығарып жiберу туралы шешiм шығарылған күннен бастап бес жыл бойы Қазақстан Республикасына келуге тыйым салынады.

Қабылдаушы тұлғалардың шетелдіктерді Қазақстан Республикасына шақыру туралы өтініштері, егер мұндай өтініш берілгенге дейін бір жыл ішінде қабылдаушы тұлғалар көшіп келушілерді уақтылы тіркеу, олардың Қазақстан Республикасында болу құқығына құжаттарды ресімдеу және болудың белгілі бір мерзімі өткеннен кейін Қазақстан Республикасынан кетуін қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолданбағаны үшін жауаптылыққа тартылған болса, қаралмайды.

Қазақстан Республикасына келген кезде шетелдiктерге көшi-қон карточкалары берiледi. Көші-қон карточкаларының нысанын және оларды беру қағидаларын Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі бекітеді.

Келу визаларын немесе оларға сәйкес келетiн басқа да құжаттарды Қазақстан Республикасының дипломатиялық өкiлдiктерi және консулдық мекемелерi немесе жекелеген жағдайларда бұған арнайы уәкiлдiк берiлген Қазақстан Республикасының өкiлдерi бередi.

Егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, қабылдаушы тұлғалардың шақырулары немесе Қазақстан Республикасының бұған уәкілеттік берілген мемлекеттік органдарының рұқсаты виза беру үшiн негiз болып табылады.

2009.07.12. № 222-IV ҚР Заңымен  (бұр.ред.қара); 2013.10.12. № 153-V ҚР Заңымен (бұр.ред.қара); 2014.03.07. № 227-V ҚР Заңымен (2015 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілді) (бұр.ред.қара) 23-бап өзгертілді

23-бап Қазақстан Республикасынан кету

Шетелдіктер қолданыстағы шетелдiк паспорттар немесе Қазақстан Республикасының бұған уәкiлдiк алған мемлекеттік органдары берген кету визалары болған жағдайда сол паспорттарды алмастыратын құжаттар бойынша, егер тиiстi елмен жасалған келісімде өзгеше тәртiп белгiленбесе немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі өзгеше тәртiп белгiлемесе, Қазақстан Республикасынан кетедi.

Қазақстан Республикасынан кету шетелдікке мына жағдайларда:

а) егер оны қылмыстық жауапкершiлiкке тарту үшiн негiздер болса iстi жүргiзу аяқталғанға дейiн;

б) егер ол қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшiн сотталған болса — оны сот шешімінің негізінде шығарып жіберу жағдайларын қоспағанда, жазаны өтеп болғанға немесе жазадан босатылғанға дейiн;

в) егер ол өзiне сот жүктеген мiндеттемелердi орындаудан жалтаратын болса мiндеттемелер орындалғанға дейін рұқсат етілмейді.

г) 2009.07.12. № 222-IV ҚР Заңымен  алып тасталды (бұр.ред.қара)

Шетелдіктің Қазақстан Республикасынан кетуi ол Қазақстан Республикасы азаматтарының, басқа жеке және заңды тұлғалардың елеулi мүдделерiмен байланысты мүлiктiк мiндеттемелердi орындағанға дейiн кейiнге қалдырылуы мүмкiн.

24-бап Транзиттiк жүрiп өту

Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзитпен жүрiп өтушi шетелдіктер белгiленген маршрут бойынша Қазақстан Республикасынан кетудiң шекаралық мекенiне транзиттiк жүрiп өту ережелерiн сақтай отырып барады және Қазақстан Республикасының бұған уәкiлдiк алған мемлекеттік органдары берген рұқсат болған жағдайда Қазақстан Республикасының аумағында тек Қазақстанның транзиттiк визаларында көрсетiлген мекендерде ғана аялдай алады.

IV бөлiм. Шетелдіктердің жауапкершiлiгi.

Болу мерзiмiн қысқарту қуып жiберу

2014.03.07. № 227-V ҚР Заңымен 25-бап жаңа редацияда (2015 ж. 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілді) (бұр.ред.қара)

25-бап. Құқық бұзушылықтар үшін жауаптылық негіздері

Қазақстан Республикасының аумағында қылмыстық, әкімшілік немесе өзге де құқық бұзушылықтар жасаған шетелдіктер, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында белгіленген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей негіздерде жауаптылыққа жатады.

26-бап Қазақстан Республикасында болу және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өту ережелерiн бұзғандық үшiн жауапкершiлiк

Қазақстан Республикасында болу ережелерiн бұзған, яғни тұруға құқық беретiн құжаттарсыз тұрған немесе жалған құжаттар бойынша тұрып жатқан, тiркелудiң немесе жүрiп-тұру мен тұрғылықты жер таңдап алудың белгiленген тәртібін сақтамаған, өздерiне белгiленген болу мерзiмi өткеннен соң кетуден жалтарған, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзиттiк жүрiп өту ережелерiн орындамаған шетелдіктер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әкiмшiлiк жауапкершiлiкке тартылады.