Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін оңайлатылған мемлекеттік реттеу ережесін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 30 қарашадағы № 1157 Қаулысы (2013.05.07. берілген өзгерістер мен толықтырулармен) (күші жойылды)

Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін оңайлатылған мемлекеттік реттеу ережесін бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 30 қарашадағы № 1157 Қаулысы

(2013.05.07. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

ҚР Үкіметінің 2015 жылғы 8 қыркүйектегі № 754 Қаулысымен күші жойылды

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен кіріспе өзгертілді (бұр.ред.қара)

«Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 шілдедегі Заңының 15-бабының 3-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін оңайлатылған мемлекеттік реттеу ережесі бекітілсін.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) «Табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін оңайлатылған мемлекеттік реттеу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 21 қыркүйектегі № 935 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2005 ж., № 35, 485-құжат);

2) «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 21 қыркүйектегі № 935 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 15 қыркүйектегі № 869 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2006 ж., № 35, 375-құжат).

3. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы

Үкіметінің

2007 жылғы 30 қарашадағы

№1157 қаулысымен

бекітілген

Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін

оңайлатылған мемлекеттік реттеу

 ережесі

1. Жалпы ережелер

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 1-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)

1. Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін оңайлатылған мемлекеттік реттеу ережесі (бұдан әрі - Ереже) «Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Қазақстан Республикасының 1998 жылғы 9 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленді және қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеудің оңайлатылған тәртібін айқындайды.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 2-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара); ҚР Үкіметінің 2013.05.07. № 689 Қаулысымен 2-тармақ жаңа редакцияда (бұр.ред.қара)

2. Осы Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

уәкілетті орган - табиғи монополиялар салаларындағы және реттелетін нарықтардағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекітуге арналған өтінім - қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісінің уәкілетті органға реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту туралы жазбаша өтініші;

негізсіз алынған табыс - қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісінің уәкілетті орган бекіткен тарифтің (бағаның, алым ставкасының) деңгейінен немесе оның шекті деңгейінен асатын құн бойынша төлем алу және (немесе) тарифтік сметада көзделген амортизациялық аударымдар қаражатын мақсатқа сай пайдаланбау, тарифтік сметаның шығын баптарын уәкілетті орган бекіткен мөлшерден бес пайыздан астамға орындамау нәтижесінде алынған қосымша табыс;

тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігіне енгізілетін шығындардың түрлерін шектеу - тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекіту кезінде ескерілмейтін шығындардың тізбесін анықтау;

шығыстардың деңгейін шектеу - белгіленген және (немесе) бекітілген нормалар, нормативтер, стандарттар және лимиттер негізінде тарифте (бағада, алым ставкасында) ескерілетін шығындар деңгейінің шегін белгілеу;

қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісі - мынадай:

жиырма Гкал/сағатқа дейін және оны қоса алғанда белгіленген жалпы қуаты бар жылыту қазандықтарынан жылу энергиясын өндіру, беру, тарату және (немесе) онымен жабдықтау жөніндегі;

жылына жүз елу мың текше метрге дейінгі көлемімен сумен жабдықтау және (немесе) суды бұру;

көлемі мың вагон/км-ге дейін кірме жолдар саласындағы қызметтерді көрсететін табиғи монополия субъектісі;

төтенше реттеуші шаралар - азаматтардың өмірін, денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкін қорғау, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мақсатында уәкілетті орган қабылдайтын шаралар;

Лондон банкаралық нарығының ставкасы - жылдық пайыз ретінде көрсетілетін пайыздарды есептеу кезеңінің бірінші күніне құны бойынша (немесе пайыздарды төлеу күніне құны бойынша пайыздарды есептеудің бастапқы кезеңі жағдайында не пайыздарды есептеудің осындай кезеңі күні, не пайыздық есептеудің бірінші күні алдындағы келесі күні) алты айлық бір валюталық депозиттер бойынша Лондон банкаралық нарығындағы ұсыныс ставкасы.

Осы Ережеде пайдаланылатын өзге ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қолданылады.

2. Субъектілердің қызметін оңайлатылған тәртіппен мемлекеттік реттеу

3. Субъектілердің қызметін оңайлатылған тәртіппен мемлекеттік реттеу:

1) тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекіту;

2) тарифтік сметаларды бекіту;

3) шығындарды қалыптастырудың ерекше тәртібін бекіту;

4) уақытша өтемдік тарифті бекіту арқылы жүзеге асырылады.

3. Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту тәртібі

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтердің (бағалардың, алымдар ставкаларының)

жобаларын бекітуге өтінім беру және оны қабылдау

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 4-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)

4. Уәкілетті орган субъектіге тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекітуді мынадай жағдайларда:

1) субъектінің бастамасы бойынша;

2) өзінің бастамасы бойынша;

3) төтенше реттеуші шара ретінде.

5. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекітуді он екі айда бір реттен жиі жүргізілмейді.

Бұл ретте субъект барлық тұтынушылар үшін уәкілетті орган белгілеген тәртіппен тарифтердің (бағалардың, алымдар ставкаларының) қолданысы кезінде оларды төмендетуге құқылы.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 6-тармақ өзгертілді (бұр.ред.қара)

6. Реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту үшін субъект уәкілетті органға тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекітуге өтінім (бұдан әрі - өтінім) ұсынады. Уәкілетті органның бастамасы бойынша тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) қайта қаралған жағдайда субъект бір ай мерзімде өтінім беру кезіндегідей көлемде экономикалық негізделген есептерді және өзге де ақпаратты ұсынады.

Төтенше реттеуші шара ретінде, оның ішінде стратегиялық тауарлардың құны ұлғайған кезде тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) қайта қараған жағдайда субъект өтініммен бірге өзінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтік сметаны және тарифтердің (бағалардың, алымдар ставкаларының) жобаларын ұсынады.

ҚР Үкіметінің 2013.05.07. № 689 Қаулысымен 6-1-тармақпен толықтырылды

6-1. Қуаттылығы аз табиғи монополиялар субъектілері реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын), тарифтік сметаларды өткен күнтізбелік жылдың фактісі бойынша тұтыну бағаларының индексінен аспайтын шамаға жылына бір рет дербес өзгерте алады.

Тариф (баға, алым ставкасы), тарифтік смета осылайша өзгерген жағдайда қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісі уәкілетті органды тарифті (бағаны, алым ставкасын), тарифтік сметаны өзгерту күнінен бастап күнтізбелік бес күннен кешіктірмей тарифтің (бағаның, алым ставкасының), тарифтік сметаның өзгеру себептерін көрсететін ақпаратты қоса бере отырып хабардар етеді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген жағдайда қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісі өзгерткен реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) тариф (баға, алым ставкасы), тарифтік смета тиісінше реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) тариф (баға, алым ставкасы) және тарифтік смета болып табылады.

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге (тауарларға, жұмыстарға) тарифті (бағаны, алым ставкасын), тарифтік сметаны тұтынушы бағаларының индексінен асатын шамаға өзгерту қажет болған кезде қуаттылығы аз табиғи монополия субъектісі осы Ережеде белгіленген тәртіппен тарифті (бағаны, алым ставкасын), тарифтік сметаны қайта қарау үшін өтініммен уәкілетті органға жүгінеді.

Табиғи монополия субъектісі тарифті және тарифтік сметаны өзгертуді осы Ереженің 5-тармағының бірінші абзацында көзделген кезеңділікті сақтай отырып, оны дербес бекіту немесе жалпы тәртіппен бекіту арқылы жүзеге асырады.

7. Өтінімге мыналар қоса беріледі:

1) тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту қажеттілігін ашатын және реттеліп көрсетілетін қызметтер бойынша жылдар бөлінісінде тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) соңғы бекіту сәтінен өткен кезең ішіндегі субъектінің қызметіне қаржы-шаруашылық талдауды қамтитын түсіндірме жазба;

2) осы Ережеге 2-қосымшаға сай нысан бойынша тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп;

3) тарифтің (бағаның, алым ставкасының) және тарифтік сметаның жобасы;

4) Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі бекіткен қаржылық есептіліктің нысандарына сәйкес өткен қаржы жыл үшін қаржылық есептілік;

5) уәкілетті орган бекіткен:

нормативтік техникалық ысыраптардың;

субъектілердің шикізат, материалдар, отын, энергия шығысының техникалық және технологиялық нормаларының;

субъект персоналының нормативтік санының болуын растайтын ақпарат;

6) субъектінің негізгі құралдар құнының өсуіне әкелмейтін ағымдағы және күрделі жөндеуге және басқа да жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарына бағытталатын шығындардың жылдық сметаларының уәкілетті органмен келісілгенін растайтын ақпарат;

7) негізгі құралдар құнының өсуіне әкелетін күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізуге бағытталатын шығындардың жылдық сметалары;

8) негізгі құралдарды пайдалану мерзімдерін көрсете отырып, амортизациялық аударымдардың есебі;

9) субъект желілерінің (жабдығының) жобалық қуаты және оны іс жүзінде пайдалану туралы деректер;

10) реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарлы көлемін растайтын құжаттар (ниет хаттамалары, шарттар);

11) тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу бағасын растайтын құжаттар;

12) негізгі құралдарды соңғы қайта бағалау нәтижелері туралы мәліметтер.

Егер тарифтерді:

жаңадан құрылған субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне;

Табиғи монополиялар субъектілерінің мемлекеттік тіркеліміне реттеліп көрсетілетін қызметтердің өзге түрлері бойынша енгізілген субъект көрсететін реттеліп көрсетілетін қызметтердің жаңа түрлеріне;

егер субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне қолданыстағы тарифтер объектілер және (немесе) учаскелер бойынша жеке бекітілсе, жаңа объектілерге және (немесе) учаскелерге бекіту жүргізілген жағдайда.

Өтінімге мыналар қоса беріледі:

1) осы Ережеге 1-қосымшаға сай нысан бойынша тарифтің (бағаның, алым ставкасының) және тарифтік сметаның жобасы;

2) жобалық қуат туралы деректер;

3) толық жазылуын қоса бере отырып, кредиторлық және дебиторлық берешектің болуы және болмауы туралы деректер;

4) субъект персоналының сан нормативтерінің есебі;

5) салалық техникалық және технологиялық нормалардың, сондай-ақ нормативтік техникалық ысыраптардың есебі;

6) негізгі құралдарды пайдалану мерзімдерін көрсете отырып, амортизациялық аударымдардың есебі;

7) негізгі өндірістік қорларды жұмыс істейтін күйде ұстау үшін қажетті шығындар сметасының жобасы;

8) реттеліп көрсетілетін қызметтердің жоспарланып отырған көлемін растайтын құжаттар (ниет хаттамалары, шарттар, өндіріс көлемінің есептері).

Бұл ретте осы тармақтың екінші бөлігінде көзделген реттелетін қызметтерді көрсетуші субъектілер осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) және тарифтік сметаларды қайта қарауға арналған өтінімді алты айдан кешіктірмей беруге міндетті.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 7-1-тармақпен толықтырылды

7-1. Төтенше реттеуші шара ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) және тарифтік сметаны бекітуге арналған өтінімге мыналар қоса беріледі:

1) азаматтардың өмірін, денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкін қорғау, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мақсатында төтенше реттеуші шара ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) және тарифтік сметаны бекіту себептерін көрсете отырып, түсіндірме жазба;

2) осы Ереженің 5-тарауының талаптарына сәйкес осы Ережеге 1-қосымшада көрсетілген нысан бойынша тарифтік сметаның жобасы. Бұл ретте стратегиялық тауарлардың құны ұлғайған жағдайда тарифтік сметада, оларды коммуналдық-тұрмыстық мұқтаждарға пайдалануды қоспағанда, стратегиялық тауарларды пайдалануды қамтитын шығындардың баптары ғана түзетіледі;

3) азаматтардың өмірін, денсаулығын, жеке және заңды тұлғалардың мүлкін қорғау, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау мақсатында төтенше реттеуші шара ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) және тарифтік сметаны бекіту қажеттілігін растайтын құжаттар.

Стратегиялық тауарлардың құны ұлғайған жағдайда төтенше реттеуші шара ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) және тарифтік сметаны бекіту қажеттілігін растайтын құжаттар ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекітуге арналған өтінімге шарттар, шот-фактуралар, шығындар деңгейінің есептемелері қоса беріледі.

8. Өтінімге қоса берілетін материалдар мынадай талаптарға жауап беруге тиіс:

1) өтінімнің материалдары тігілуі, нөмірленуі, мөрмен және субъект басшысының не оны алмастыратын тұлғаның қолымен расталуы тиіс. Бұл ретте қаржы құжаттарына субъектінің басшысы және бас бухгалтері не оны алмастыратын тұлға қол қоюға әрі субъектінің мөрімен расталуға тиіс;

2) материалдар субъект ұсынатын реттеліп көрсетілетін қызметтердің әрбір түріне жеке дайындалуға тиіс және ағымдағы және өткен күнтізбелік жылдардағы шығындар туралы іс жүзіндегі деректерді қамтуға тиіс;

3) көлемдердің маусымдық ауытқуларының тарифтерге (бағаларға, алым ставкаларына) әсер етуін болдырмау мақсатында негіздемеге қаржы жылына арналған есептердегі деректер қабылданады.

9. Тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) есептеу кезінде негіз үшін ағымдағы және өткен күнтізбелік жылдардағы реттеліп көрсетілетін қызметтердің іс жүзіндегі көлемдері қабылданады.

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге өтінімді қарау және тарифтерді

(бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту

10. Субъектілердің өтінімдерін уәкілетті орган он күннің ішінде қарайды. Өтінімді қарау мерзімі ол берілген сәттен бастап есептеледі.

11. Уәкілетті орган субъект ұсынған есептер мен негіздеуші материалдарды талдау негізінде тарифтердің (бағалардың, алымдар ставкаларының) жобаларына сараптама жүргізеді. Уәкілетті орган, сондай-ақ ұқсас қызмет түрімен айналысатын субъектілер қызметінің көрсеткіштеріне салыстырмалы талдау жүргізе алады.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 12-тармақ өзгертілді  (бұр.ред.қара)

12. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту туралы шешім қабылданғанға дейін бір күннен кешіктірмей уәкілетті орган жария тыңдаулар өткізеді.

Осы тармақтың талабы төтенше реттеуші шара ретінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) және тарифтік сметаны бекітуге арналған өтінімді қарау жағдайына қолданылмайды.

13. Уәкілетті орган құзыретті органдардан, сондай-ақ субъектінің өзінен оны ұсыну мерзімін, бірақ кемінде бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімді көрсете отырып, қосымша ақпарат сұрата алады.

14. Субъект талап етілетін ақпаратты уәкілетті орган белгілеген мерзімде ұсынбаған немесе оларды толық көлемде ұсынбаған жағдайда, уәкілетті орган тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) қалыптастыру кезінде мәлімделген шығындарды ескермейді.

15. Реттеліп көрсетілетін қызметтердің ұсынылатын көлемдері төмендеген жағдайда төмендеуді растайтын материалдар ұсынылуға тиіс.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 16-тармақ өзгертілді  (бұр.ред.қара)

16. Уәкілетті орган өтінімді қарау нәтижелері бойынша субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер (бағалар, алымдар ставкаларын) бекіту туралы шешім қабылдайды, ол уәкілетті органның бұйрығымен ресімделеді және оларды қолданысқа енгізгенге дейін он күннен кешіктірмей субъектіге, ал төтенше реттеуші шара ретінде оларды қолданысқа енгізгенге дейін бес күннен кешіктірмей субъектілерге жолданады.

17. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекітуден бас тартылған жағдайда уәкілетті орган бас тартуды жазбаша негіздейді. Уәкілетті органның субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекітуден бас тартуына субъект сот тәртібімен шағымдануы мүмкін.

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) енгізу

18. Субъектілердің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіткен айдан кейінгі айдың бірінші күнінен бастап енгізіледі.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 18-1-тармақпен толықтырылды

18-1. Төтенше реттеуші шара ретінде тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) қолданысқа енгізу уәкілетті орган белгілейтін күннен бастап жүзеге асырылады.

19. Субъект жаңа тарифтердің (бағалардың, алымдар ставкаларының) бекітілгені туралы ақпаратты оларды қолданысқа енгізгенге дейін кемінде үш күннен кешіктірмей тұтынушының назарына жеткізеді.

Егер субъект тұтынушыларға жаңа тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) енгізу туралы жоғарыда көрсетілген мерзімде хабарламаған жағдайда көрсетілген тарифтер (бағалар, алым ставкалары) келесі айдың бірінші күнінен бастап енгізіледі.

ҚР Үкіметінің 2009.20.04. № 556 Қаулысымен 19-1-тармақпен толықтырылды

19-1. Уәкілетті орган төтенше реттеуші шаралар ретінде тарифтерді (бағаларды, алымдар ставкаларын) бекіту туралы шешім қабылдайды, бұл ретте осы Ереженің 5-тармағының, 8-тармағы 2), 3) тармақшаларының және 9, 11, 18-тармақтарының талаптары қолданылмайды.

4. Реттеліп көрсетілетін қызметтерге тарифтік сметаны бекіту тәртібі

20. Тарифтік сметаның көрсеткіштері уәкілетті орган белгілейтін тарифтің (бағаның, алым ставкасының) деңгейін негіздейтін және қалыптастыратын субъект табыстарының және шығыстарының баптары, реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемі және субъект қызметінің басқа да экономикалық көрсеткіштері туралы негізгі жиынтық деректер болып табылады. Уәкілетті орган тарифтік сметаны тарифті бекітумен бір мезгілде бекітеді және осы Ережеге 1-қосымшаға сай нысан бойынша жасалады.

21. Тарифтік сметаны қарау және бекіту кезінде осы Ереженің 7-тармағында көрсетілген есептеулер мен негіздеуші материалдар пайдаланылады.

22. Субъект уәкілетті органның талабы бойынша осы Ережеге 2-қосымшаға сай нысан бойынша тоқсан қорытындылары бойынша тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті ұсынады.

23. Уәкілетті орган тарифтік сметаның орындалуы туралы есепті қарау кезінде субъектіден өзге де қажетті ақпаратты сұрата алады.

5. Шығындарды қалыптастырудың ерекше тәртібі

Реттеліп көрсетілетін қызметтерге арналған тарифке

(бағаға, алым ставкасына) енгізілетін шығындарды реттеу

24. Субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтеріне арналған тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгізілетін шығындарды реттеу тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігіне енгізілетін шығындардың түрлерін шектеу және субъектінің шығыстар деңгейін шектеу жолымен жүзеге асырылады.

25. Тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігі субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсынуына байланысты шығындардың жиынтығы болып табылады, олар тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекіту кезінде ескеріледі. Осы шығындар реттеліп көрсетілетін қызметтің өзіндік құнынан және кезең шығыстарынан (жалпы және әкімшілік шығыстар, өткізу жөніндегі шығыстар) тұрады.

26. Тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігіне мыналар енгізіледі:

1) уәкілетті орган бекіткен субъектілердің шикізат, материалдар, отын, энергия шығысының техникалық және технологиялық нормаларына және сатып алу нәтижелері бойынша айқындалған материалдық ресурстардың бағаларына сүйене отырып айқындалатын материалдық шығыстар;

2) жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарына және осы іс-шараларды өткізу қажеттілігінің құжатты растауы болған кезде негізгі өндірістік қорларды жұмыс істейтін күйде ұстауға шығыстар;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сатып алынған қызметтерге және жұмыстарға шығыстар;

4) нормативтік техникалық ысыраптарға байланысты шығыстар;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген төлем ставкаларына, тәртібіне және талаптарына сәйкес айқындалатын кезең шығыстарында ескерілетін міндетті сақтандыру түрлеріне, салықтарға, алымдар мен төлемдерге шығыстар;

6) Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарында көзделген тұтыну бағалары индексінің болжанып отырған өзгерісін ескере отырып, қолданыстағы тарифтерде (бағаларда, алымдар ставкаларында) қабылданған іс жүзіндегі, бірақ субъект персоналының нормативтік санынан және орташа айлық жалақыдан аспайтын санға сүйене отырып айқындалатын өндірістік персоналға еңбекақы төлеуге шығыстар;

7) шығындарға енгізілетін әкімшілік персоналға еңбекақы төлеуге шығыстар іс жүзіндегі, бірақ субъект персоналының нормативтік санынан аспайтын санға сүйене отырып айқындалады, бұл ретте жарғылық капиталына мемлекет қатысатын заңды тұлғалар болып табылатын табиғи монополиялар субъектілерінің әкімшілік персоналының басшы қызметкерлеріне және олармен аффилиирленген тұлғаларға еңбекақы төлеудің шекті деңгейі уәкілетті органмен келісіледі.

Уәкілетті орган қызметтің ұқсас түрімен айналысатын субъектілерге еңбекақы төлеуге арналған шығындарға салыстырмалы талдаудың негізінде тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгізілетін әкімшілік және (немесе) өндірістік персоналға еңбекақы төлеуге шығыстардың деңгейін қарайды, сондай-ақ субъектінің реттеліп көрсетілетін қызметтері көлемдерінің серпінін назарға алады;

8) еңбек заңнамасына сәйкес еңбекақы төлеу жүйесінде көзделген еңбек жағдайлары үшін қосымша ақылар мен үстемеақылар төлеуге байланысты шығыстар;

9) тік желілік (біркелкі) есептеу әдісі бойынша есептелген негізгі құралдардың және материалдық емес активтердің амортизациялық аударымдары, бұл ретте субъект қайта бағалау жүргізгеннен кейін амортизациялық аударымдардың ұлғаюы тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігіне кезең-кезеңмен енгізіледі;

10) қоршаған ортаны ластағаны үшін және табиғи ресурстарды пайдаланғаны, қорғау және ұдайы өсіру үшін төлемдерге байланысты шығыстар;

11) субъектінің инвестициялық жобасын іске асыруға қарыз қаражаты үшін сыйақылар төлеуге шығыстар.

Инвестициялық жобаны іске асыру кезеңінде алынған қарыз қаражаты бойынша сыйақы мөлшерін өзгертуге (кредиттер үшін пайыздар, комиссиялық төлемдер) уәкілетті органның келісімімен жол беріледі.

Инвестициялық жобаны іске асыру үшін ұлттық валютада алынған қарыз қаражаты бойынша сыйақы төлеуге шығыстар Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі белгілеген қайта қаржыландырудың екі еселік ресми ставкасын қолданып есептелген сома шегінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) есептеу кезінде ескеріледі.

Инвестициялық жобаны іске асыру үшін шетел валютасында алынған қарыз қаражаты бойынша сыйақы төлеуге шығыстар Лондон банкаралық нарығының төрт еселік ставкасын қолданып есептелген сома шегінде тарифті (бағаны, алым ставкасын) есептеу кезінде ескеріледі.

Шетелдік валютада алынған қарыз қаражаты үшін сыйақы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарының негізгі көрсеткіштері және Қазақстан Республикасының республикалық бюджетінің болжамды көрсеткіштері негізінде шетелдік валютаға теңге бағамының болжамды өзгеруін ескеріп, тарифтің (бағаның, ставкасының) шығын бөлігіндегі кезең шығыстарында ескеріледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қайта қаржыландыру ставкасы субъектінің өтінім берген күніне қолданылады;

12) уәкілетті органның бастамасы бойынша тарифті (бағаны, алым ставкасын) бекіткен жағдайда тарифтер (бағалар, алымдар ставкалары) өзгеруінің атындағы кезеңдегі тұтыну бағаларының индексін ескере отырып, қолданыстағы тарифтерде (бағаларда, алымдар ставкаларында) қабылданған шығыстар шегіндегі жалпы шаруашылық және әкімшілік мақсаттағы шығыстар.

Уәкілетті орган тарифке (бағаға, алым ставкасына) енгізілетін салықтарды қоспағанда, субъектінің әкімшілік шығындарының іс жүзіндегі құрамына жүргізілген қаржылық сараптама нәтижелері бойынша не реттеліп көрсетілетін қызметтерді іске асыру көлемдері төмендеген және субъектілер қызметінің тиімділігі төмендеген кезде (реттеліп көрсетілетін қызметтің бірлігінің өзіндік құнының ұлғаюы, реттеліп көрсетілетін қызметтердің көлемдерінің азаюы, кредиторлық және дебиторлық берешектің өсуі) жалпы шаруашылық және әкімшілік мақсаттағы шығыстар сомасының өзгеруін қарайды.

27. Мемлекеттік бюджет қаражатынан субъектіге бөлінетін субсидиялар тарифтің (бағаның, алым ставкасының) шығын бөлігін кемітуге ескеріледі, ал су шаруашылығы және (немесе) кәріз жүйелері саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектіге оны ұсыну кезеңінде қолданылатын мемлекеттік субсидиялауды ескере отырып жеке тариф (баға, алым ставкасы) белгіленеді.